جنگ ضدزیردریایی نبرد قرن آینده
همزمان با پیشرفت صنایع مختلف و به دنبال آن ایجاد تغییر و تحول در صنایع نظامی، رزم ضد زیردریایی به عنوان ماموریت اصلی نیروی دریایی ایالات متحده مطرح خواهد شد که انجام این ماموریت خطیر نیازمند سرعت بالا در انجام طرح‌های استراتژیک، چالاکی، اتحاد و مانورپذیری بالای یگان‌های مستقر در سرتاسر آب‌های جهان است.
در اثر پیشرفت صنایع نظامی در دنیای امروز، هر روز شاهد رونمایی از طرح‌های جدید نظامی در شناورها و یگان های سطحی در دریا هستیم اما همچنان شاهد برتری تهاجمی یگان‌های زیرسطحی بر یگان‌های سطحی هستیم که شاید علت اصلی آن عدم امکان نفوذ امواج الکترومغناطیس به زیر سطح آب و دشواری کارکردن با امواج صوتی باشد، این امر باعث می‌گردد شناسایی زیردریایی‌ها به امری دشوار مبدل گردد و امتیاز ضربه‌ی اول به واحدهای زیرسطحی تعلق گیرد.
عدم کارایی مناسب سیستمهای سونار بارها و بارها طی برخی حوادث به اثبات رسیده که از جمله‌ی آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
● برخورد زیردریایی یو‌اس‌اس هاتفورت و ناو یو‌اس‌اس نیواورلئان نیروی دریایی ایالات متحده در خلیج فارس
● برخورد در عمق آب‌های اقیانوس اطلس در چهارم فوریه 2009 بین زیردریایی انگلیسی HMS Vanguard و زیردریایی فرانسوی Le Triomphant
● عدم توانایی شناسایی زیردریایی چینی کلاس سونگ توسط سامانه‌های آمریکایی در 26 اکتبر 2006 و در اقیانوس آرام در حالی که زیردریایی مذکور در فاصله‌ی 9 کیلومتری از ناوهواپیمابر کیتی‌هاوک قرار داشت.
این اتفاقات به خوبی بیانگر عدم کارایی مناسب سامانه‌های سوناری در رهگیری و کشف زیردریایی‌ها هستند. مقاله‌ای که پیش روی شماست نقل به مضمونی است از مقاله‌ی کوتاه منتشر شده توسط نیروی دریایی ارتش ایالات متحده در رابطه با چگونگی پیش‌بردن نبردهای ضدزیردریایی ASW در قرن بیست‌ویکم، مطالعه مقاله مذکور و بررسی راهبرد احتمالی دشمن در مواجهه با یگان‌های زیرسطحی خودی قطعا حیاتی و در نبرد احتمالی راهگشا خواهد بود. بدیهی است مقاله منتشرشده تنها یک کلی گویی از راهبرد دشمن است، با این وجود بررسی آن خالی از لطف نیست.
همزمان با حرکت روبه‌جلوی ما در دریاها، رزم ضد زیردریایی به عنوان ماموریت اصلی نیروی دریایی ایالات متحده مطرح خواهد شد. انجام این ماموریت خطیر نیازمند سرعت بالا در انجام طرح‌های استراتژیک و چالاکی، اتحاد و مانورپذیری بالای یگان‌های مستقر در سرتاسر آب‌های جهان است. اساس توان رزم ضدزیردریایی ایالات متحده در مواجهه با یگان‌های زیرسطحی بر پایه‌ی دانشی است که در زمان جنگ سرد به‌دست‌آمده‌است، بنابراین جهت مقابله با تهدیدات جدید نیروی دریایی می‌بایست هرچه سریعتر خود را به فن‌آوری‌ها و قابلیت‌های مدرن مجهز نماییم.
این مقاله به طور خلاصه به بیان کلیات روش‌های جدید مواجهه با واحدهای زیرسطحی دشمن می‌پردازد که به زودی به کار گرفته خواهند شد. هدف ما در این دوره به بیشینه رساندن توان ضدزیردریایی ارتش در سرتاسر جهان است که این امر با محقق ساختن این موارد اجرایی خواهد شد:
● بهسازی و ایجاد تحول در سامانه‌های پردازش صوتی
● افزایش کیفیت سامانه‌ها در امور پردازش، داده‌گیری، به اشترک‌گذاری داده‌ها
● بهینه‌سازی سیستمهای ارتباطی، طرح‌ریزی سریع و هماهنگ بین نیروها و افزایش قدرت مانور آنها
● بالا بردن دقت در هدف قرار دادن واحد دشمن
این موارد به نیروی‌های خودی کمک می‌کند تا با حداکثر توانایی خود در فرآیند نبرد شرکت نمایند. در آینده توان ضدزیردریایی ارتش توسط شبکه‌ای از حسگرهای هوشمند که متصل به سامانه‌های تسلیحاتی هستند به مراتب بیشتر خواهد شد. بنابراین در آینده استخوان‌بندی سامانه‌های ما دارای سرعت، دقت و پایداری بالایی خواهند شد.
شرایط محیطی از جمله مشکلاتی که در قرن بیست‌ویک توان ضدزیردریایی ایالات متحده را به چالش می‌کشد شرایط محیطی حاکم بر دریاها در قرن بیست‌ویکم است. این شرایط خصوصا در نواحی ساحلی بیش از سایر نقاط، خطرساز می‌گردند. بنابراین جهت انجام عملیات‌های ساحلی نیروی دریایی می‌بایست تکنولوژی جدید خود را در سراسر جهان گسترش دهد.
عملیات‌های آینده بر محور در دست گرفتن سریع فرآیند نبرد در نواحی ساحلی با وجود تراکم، ترافیک و تداخل بالای امواج صوتی استوار خواهد بود. در این شرایط با توجه به درهم‌ریختگی و بی‌نظمی امواج مبارزه با واحدهای پنهان‌کار دشمن امری خطیر و استثنایی خواهد بود.
دشواری‌های نبرد
● ترافیک و تراکم بالای صوتی
● انتشار ضعیف امواج صوتی
● استفاده‌ی دشمن از واحدهای پنهان‌کار
● به‌کارگیری روش‌های جنگ نامتقارن توسط دشمن
گسترش تکنولوژی‌های جدید طرح‌ریزی عملیات‌ها و اجرای آنها توسط هر دو طرف دوست و دشمن نبرد را به گونه‌ای مهیج دگرگون خواهدساخت. در آینده دشمن از اصول رزم نامتقارن استفاده خواهد کرد که مبتنی بر استفاده از مین‌ها، موشک‌ها و زیردریایی‌هایی مجهز به سامانه‌های پیشرانه‌ی جدید، فن‌آوری پنهان‌کار و تسلیحات جدید خواهد بود. همچنین دشمن در آینده مجهز به تسلیحات نامتعارف خواهد شد که این امر به تهدیدی جدی برای ملل دوست، پایگاههای اصلی ارتش و البته قرارگاه‌های مستقر در خشکی مبدل خواهد بود. در چنین شرایطی مواجهه با دشمن نیازمند به‌کارگیری سیستمهای پیشرفته جهت تشکیل سامانه سپر و تهاجم دریایی است و تحقق این امر در جهت برتری قوای ایالات متحده و نیروهای ائتلافی، ضروری است.
نبرد ضدزیردریایی و قدرت دریایی، ایده‌های بلند‌مدت و کوتاه‌مدت پیروز شدن در نبرد‌هایی با چنین شرایط محیطی و بر دشمنانی با این امکانات نیازمند به دست گرفتن ابتکار عمل و ایجاد تحول در تعیین دکترین، سازماندهی نیروها، امور آموزشی، تجهیزات و امکانات مادی، امور پشتیبانی و پرسنل انسانی است.
جهت تسریع در دستیابی به اهداف کوتاه مدت، ناوگان فرماندهی عملیات‌های ضدزیردریایی ایجاد شده‌است. این امر قابلیت و توان ضدزیردریایی سایر واحدها را افزایش خواهد داد. این تلاش‌ها متمرکز بر فشرده‌سازی فرآیندهای متوالی کشف و انهدام است. افزایش سرعت درگیری با واحدهای دشمن و نابودسازی سریع آنها نیازمند تشکیل شبکه‌های داده‌پردازی، مشارکت و هماهنگی واحدها در طرح‌ریزی و سرعت بالا در درگیر‌شدن با واحد دشمن است.
اهداف و نیازها در کوتاه مدت
● بالا بردن قابلیت پردازش سیگنال واحدها
● استفاده از سامانه‌های سوناری مجهز به آرایه‌های غیرمتمرکز
● استفاده از آرایه‌های با کارکرد در بسامد کم
● استفاده از سامانه‌های قابل گسترش جدید
● بکاربردن حسگرهای سوناری جدید
● بکارگیری سامانه‌های کشف پریسکوپ
● تصویربرداری دریایی به روش‌های مرسوم
● استفاده از اژدرهای با ساختار باز
● بکارگیری سامانه‌های اقدام متقابل در برابر اژدر دشمن
استراتژی تحول توان ضدزیردریایی در بلند مدت جهت دستیابی به دو هدف زیر صورت می‌گیرند:
● پرس دشمن به منطقه خطر
جهت انجام این فرآیند می‌بایست زیردریایی‌های دشمن را از ورود به محدوده خاصی که نیروهای خودی در آن قرار دارند بر حذر داشت. این امر با افزایش قابلیت در هدف‌گیری و نابودی زیردریایی دشمن امکانپذیر خواهد بود.
● برقراری امنیت در منطقه مانور نیروهای خودی
برقراری این شرایط در منطقه مورد نظر از طریق پس زدن یا نابودی زیردریایی دشمن امکانپذیر خواهد بود. بدین وسیله امکان حفاظت و برقراری امنیت در یک محدوده‌ی خاص جهت رفت و‌آمد شناورهای نیروی دریایی ایالات متحده، نیروهای ائتلافی و یا شناورهای تجاری برقرار خواهد‌شد.
پرس دشمن به حوزه‌ی خطر بستگی به پویایی سامانه‌ی سپر و تهاجم دریایی در برخی موارد دارد که عبارت‌اند از پایداری سامانه‌ها در هوشیاری، مراقبت و رهگیری و تهاجم به‌موقع و پنهان بر اساس اطلاعات دقیق. همزمان منطقه‌ی نبرد توسط شبکه‌ای از حسگرها کنترل خواهد شد و امکان لینک شدن واحدها به یکدیگر Climb Into The Ring جهت انجام هماهنگ عملیات‌ها برقرار خواهد‌شد.
پایگاه دریایی ایجاد شده به خوبی از قابلیت‌های واحدهای ضدزیردریایی استفاده خواهد کرد و این امر سبب به حداقل رسیدن نیاز آن به حمایت پایگاههای زمینی می گردد. تمامی این اهداف از طریق برقراری یک شبکه از نیروها Force Net که متشکل از شناورهای نظامی، حسگرها، سکوها و تسلیحات است محقق خواهد شد.
فن‌آوری جدید که به کارگرفته خواهد شد از حسگرهای شبکه‌ای متصل به سامانه‌های رایانه‌ای قدرتمند بهره‌مند خواهد بود. زمانی که این شبکه با ویژگی پایداری ایجاد شده توسط سپر دریایی تلفیق گردد حاصل آن نظارت و هوشیاری فراگیر خواهد بود. استفاده از صدها یا هزاران دستگاه حسگر و پردازشگر مسلط به محیط، منجر به دستیابی به نظارتی بی‌سابقه و تصاویری با جزئیات بی‌نظیر از محدوده نبرد خواهد شد که این اطلاعات بی‌نظیر، سامانه‌های تسلیحاتی را قادر به واکنش دقیق و به موقع خواهد ساخت.
ویژگی‌های بارز
● پایداری
● اطلاعات و هوشیاری فراگیر
● سرعت و چابکی بالا در انجام عملیات
● سرعت بالای تکنولوژی جدید
جهت موفقیت در انجام چنین عملیات پیچیده‌ای می‌بایست روش‌هایی که در پشت صحنه‌ی نبرد تدوین می‌گردند نیز اصلاح گردند. این امر موجب افزایش سرعت تکنولوژیکی می‌شود، افزایش سرعت تکنولوژیکی در عرصه سامانه‌های پردازشگر و هوشمندسازی سامانه‌های انسانی میسر می‌گردد.
انقلاب و تحول نبرد ضدزیردریایی در قرن 21
اطلاعات فراگیر از منطقه نبرد به عنوان قلب تپنده‌ی ساختار شبکه‌ی ضدزیردریایی در قرن بیست‌ویکم مطرح است که انجام مانور سریع و هدف‌گیری دقیق را میسر می‌سازد. محدودیات حسگرها و تسلیحات امروزی باعث قرارگیری رودرروی (Force On Force) نیروهای خودی و نیروهای دشمن می‌گردد که این امر نیروها را در معرض خطر قرار می‌دهد. درگیری‌های این چنینی از گذشته تا به حال موثر بوده‌اند اما با نگاهی که نسبت به آینده وجود دارد، این روش‌ها کارآیی ندارند. زیرا در آینده سیطره بر میدان نبرد از طریق تجهیزات بدون سرنشین، تصاویر عملیاتی و تسلیحات آماده بکارگیری دقیق محقق می‌گردد و پیروزی در نبرد نامتقارن از طریق بکارگیری تسلیحات و سامانه‌های دقیق و پرسنل دریایی حرفه‌ای محقق خواهد شد.
همزمان با پیشرفت تکنولوژی، شبکه‌ها و حسگرهای خودکار و هوشمند متصل به سامانه‌های انسانی یا بدون سرنشین موجب انتقال نبرد ضد زیردریایی از وضعیت متمرکز بر سازه (Platform Intensive) به وضعیتی بر محور توانایی حسگرها (Sensor Rich) خواهند شد. شبکه‌ها و حسگرها، قدرت درگیری سامانه‌ها و تسلیحات را افزایش خواهند داد. در بسیاری از موارد حسگرها، سامانه‌های کنترل فرماندهی و تسلیحات به صورت جدا از یکدیگر و واقع در نقاط مختلف و نه واقع بر یک سازه مشترک خواهند بود.
اولویت ارتقاء
● حسگرها قبل از تسلیحات
● شبکه قبل از سازه‌ها
این فن‌آوری متمرکز بر ساختار پراکنده سبب کاهش وابستگی به ساختار کنترل فرماندهی می‌گردد. نیروی دریایی در حال حاضر به خوبی قادر به بکارگیری روش مذکور دارد چراکه عدم تمرکز بر یک واحد در متن فرهنگ هدایت و رهبری ما قرار دارد.
اصول و قابلیت های عملیاتی
راهی به سوی آینده جهت افزایش قابلیت رزم ضدزیردریایی می‌بایست بر اصول عملیاتی و قابلیت‌های زیر تمرکز کرد:
● آمایش و دیده‌بانی منطقه نبرد
کسب اطلاعات جامع از محیط زیر سطحی نبرد جهت تشخیص دکترین و تاکتیک دشمن و قابلیات و نقط ضعف او ضروری است.
● پایداری در کشف
تشکیل شبکه‌ای از دستگا‌ه‌های نظارت با قابلیت بکارگیری سریع سبب افزایش شانس کشف، رهگیری واحد دشمن و درگیری با آن خواهد شد.
● هماهنگی و ارتباط سامانه‌های تسلیحاتی
رهگیری و درگیر شدن با واحد دشمن از طریق برقراری اتحادی هماهنگ و مجتمع بین نیروها و استفاده از تسلیحات دقیق اجرا خواهد شد.
● جست‌وجو قوی و نرخ نابودسازی بالا
سرعت و چابکی بالای تکنولوژی جدید سبب به بیشینه رساندن توان جست‌وجو و نرخ نابودسازی می‌گردد و نتیجتا توان کمی هر واحد در از بین بردن زیردریایی‌های دشمن افزایش می‌یابد. این هدف با بکارگیری شبکه‌ای از سیستمهای جست‌جوی گسترده، تکنیک‌های دقیق موقعیت‌یابی و سیستمهای تهاجمی دقیق امکانپذیر است.
● حذف شیوه‌های سنتی
فن‌آوری جدید سبب کوچک‌تر شدن سامانه‌های کنترل فرماندهی، حسگرها و تسلیحات شده است و باعث دگرگونی در پیکربندی سامانه‌های بدون سرنشین و یا انسانی گشته‌است. در چنین وضعیتی روش‌های سنتی دیگر کارایی لازم را نخواهند داشت.
● دفاع در عمق
قابلیت دفاعی مجتمع بوجود آمده توسط شبکه‌ی حسگرها، تسلیحات و سازه‌ها توان اقدام متقابل در مواجهه با تهاجم دشمن و در راستای دفاع از نیروها را بهبود می‌بخشد. روش نبرد ضدزیردریایی در قرن بیست‌ویکم به صورت روشن و واضح مبتنی بر پاکسازی سریع محدوده‌ی عملیاتی از زیردریایی‌های دشمن است، جهت دستیابی به این هدف می‌بایست توان نیروهای خودی را افزایش داده و از نقاط ضعف دشمن نهایت استفاده را ببریم.
