موشک کروز توماهاوک، تبرزین مخوف
سامانه کروز (Cruise missile) نوعی هواگرد بی‌سرنشین هدایت شونده است که از يك ياچند پيشران هوازی استفاده كرده، با بهره گيري از نيروهاي آيروديناميكي و غلبه بر جاذبه زمين، بيشتر مسير پروازي خود را به صورت كروز طي مي نمايد و مسیر آن تا رسیدن به هدف قابل تغییر و هدایت است و ماموريت دارد تا محموله اي را به نقطه اي از پيش تعيين شده برساند. ازکروز به معنای جستجوگر ، گشت دریائی و ماجراجو در مفاهیم و اصطلاحات نظامی یاد میشود و عوامل مهمی چون صرفه اقتصادی ، دقت ، قابلیت انعطاف پذیری در سکوی پرتاب و مأموریت باعث گسترش فراوان این موشک در دنیا گردیده است. در اغلب سامانه‌های کروز از نوعی موتور جت استفاده میشود و به همین دلیل معمولا از اصطلاح موشک برای آن استفاده نمی‌شود. برد موشك هاي كروز، محدوده وسيعي را پوشش مي دهد، به طوري كه برد برخي از موشكهاي كروز كمتر از 50 كيلومتر و برد انواعي از آن به پيش از چندين هزار كيلومتر مي رسد. هدایت موشکهای کروز که می‌توانند تا ۴۵۰ کیلوگرم مواد منفجره با حمل کنند توسط رایانه‌ای که در آنها قراردارد انجام میشود. در این رایانه‌ها مدلی از زمین و پستی و بلندی‌های آن تا هدف وجود دارد و موشک کروز با استفاده از سامانهٔ موقعیت‌یاب ماهواره‌ای (مانند جی‌پی‌اس) و با حرکت در نزدیکی زمین و تغییر مکرر ارتفاع و مسیر خود به هدف می‌رسد.
موشک کروز توماهاوک (BGM-109 Tomahawk Cruise Missile) ، موشكي مادون صوت براي حمله و هدف قرار دادن اهداف در روي سطح زمين Tomahawk Land Attack Missile است که یکی از پیشرفته‌ترین نوع موشکهای کروز میباشد. سامانه موقعیت‌یاب این موشک برخلاف اکثر موشکهای کروز جی‌پی‌اس نیست، بلکه از نوعی سامانهٔ موقعیت‌یاب مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کند و قادر به انجام ماموريت در تمام شرايط آب و هوايي و با برد 1100 كيلومتر میباشد. این موشک با دقت 10 متر در حمله به اهداف براي اولين بار توسط شركت جنرال ديناميك در دهه1970 ساخته و معرفي شد . برد زياد و ارتفاع كم پرواز به سوي اهداف قابليت شليك از زير دريايي را دارا میباشد . اين نمونه موشك بعد از تغيير و بهينه سازي هاي مختلف در حال حاضر توسط شركت Raytheon توليد ميشود (با مشاركت شركت مك دانل داگلاس) .
موشك توماهاوك توسط نيروي دريايي آمريكا مورد استفاده و در حال حاضر نمونه هاي مختلفي از موشك بي جي ام 109 توماهاك مورد استفاده قرار ميگيرد كه تفاوت آنها بيشتر در كلاهك و سر جنگي متفاوت است كه شامل نمونه TLAM-C نمونه متعارف آن و براي هدف قرار دادن اهداف زميني و نمونه TLAM-D كه از سر جنگي خوشه اي استفاده ميكند و نمونه TLAM-A و TLAM-N مجهز به كلاهك هاي هسته اي هستند و از ديگر مدل هاي اين موشك TASM است كه به عنوان يك موشك ضد كشتي مورد استفاده قرار ميگيرد . نمونه TLAM-D كه از سر جنگي خوشه اي استفاده ميكند.
ازبلاك 3 اين موشك كه از سال 1993 وارد خدمت شده است موشك توماهاوك مجهز به سيستم موقعيت ياب جهاني GPS شده است كه ميتواند اهداف را با دقت بيشتري مورد حمله قرار دهد ودر بلاك 4 اين موشك با استفاده از موتورهاي بهينه سازي شده WR-402 كه به سيستم كنترل سوپاپ مجهز بود ضمن مصرف سوخت كمتر كه امكان افزايش محدوده قابل دسترسي اين موشك امكان حركت با سرعت كمتر از قبل و يا افزايش و كاهش دلخواه سرعت را هم به موشك توماهاك افزوده است و نمونه دوم موشكهاي توماهاك بلاك 4 قادر به هدف قرار دادن اهداف متحرك هم هستند.
بزگترين بهينه سازي صورت گرفته بر روي موشك توماهاوك، افزودن يك مركز فوق پيشرفته براي مبادله اطلاعات با ساير مراكز اطلاعاتي ميدان جنك به مانند هواپيماهاي آواكس و بدون سرنشين، كشتي ها، ماهواره ها و حتي سربازان و تانك ها در ميدان نبرد است كه موشك را قادر ميسازد با اين مراكز تبادل اطلاعات داشته باشد و در شناسايي و حمله به اهداف با دقت بيشتري عمل كند. اين موشك در كنار اين تجهيزات پيشرفته به يك دوربين تلويزيوني هم مجهز است كه با ارسال تصاوير به مركز فرماندهي، به فرماندهان اجازه ميدهد تا اهداف را مشاهده نمايند و يكي از آنها را براي نابود كردن به وسيله موشك انتخاب كنند. سيستم GPS موشك توماهاك ميتواند موقعيت 16 هدف را در حافظه خود نگهداري كند كه موقعيت اين اهداف ميتواند قبل از شليك و يا بعد از شليك توسط مركز فرماندهي و يا ماهواره ها و هواپيماهاي بدون سرنشين و .... يا ديگر شبكه هاي اطلاعاتي پنتاگون در اختيار موشك قرار گيرد . از امكانات ديگر موشك توماهاك امكان ارسال اطلاعات به مركز فرماندهي است به طور مثال در صورت دستور از مركز فرماندهي براي حمله به يك هدف سيستم هوشمند موشك اين فرمان را با توجه به اطلاعات خود تجزيه و تحليل ميكند و در صورتي كه موشك سوخت كافي براي اجراي دستور و يا هر مشكل ديگر مركز فرماندهي را مطله ميكند آخرين نمونه از موشك توماهاوك در سال2004 در اختيار نيروي دريايي آمريكا قرار گرفته است .
توماهاوك كه در ناوهاي نيروي دريايي آمريكا مورد استفاده قرار ميگيرد در يك استوانه تحت فشار نگهداري و شليك ميشود و از سيستم VLS يا همان سيستم شليك عمودي Vertical Launch Systems استفاده ميكند اما با تغييراتي كه در سيستم شليك آن داده شده است. توماهاك ميتواند از زير آب توسط زير دريايي ها هم شليك شود و براي اين كار از محفظه شليك اژدر استفاده ميشود . براي شليك توماهاك از زيردريايي بعد از خروج موشك از محفظه شليك اژدر در زير آب به دو روش انجام ميشود روش اول به وسيله فشار گاز( مانند سيستم VLS) و يا با فشار آب شليك ميشود بعد از خروج از محفظه اژدر يك بوستر تقويت كننده مجهز به سوخت جامد به موشك كمك ميكند تا به سطح آب برسد. بالهاي موشك توماهاك بعد از شليك (چه در سطح و در زير آب بعد از رسيدن به سطح) بعد از مدت كوتاهي باز ميشود و بعد از آن دريچه هوايي موتور توربوفن موشك باز ميشود و موتور موشك فعال ميشود.
موشك توماهاوك مثل تمام موشكهاي كروز از سيستم هدايت داخلي براي شناسايي و حمله به هدف استفاده ميكند و سيستم هدايت موشك توماهاك از TMPC يا مركز برنامه ريزي ماموريت Theater Mission Planning Center و سيستم برنامه ريزي در كنار سيستم كنترل تسليحات (براي نمونه مورد استفاده در ناوها) و سيستم كنترل نبرد (در نمونه مورداستفاده در زير دريايي ها) تشكيل شده است .
نمونه هاي مختلفي از سيستمهاي كنترل براي توماهاوك ساخته شده است كه 3 سيستم مورد استفاده قرار گرفته اند :
(TWCS (Tomahawk Weapon Control System:
اولين سيستم مورد استفاده در توماهاك بود كه در سال 1983 مورد استفاده قرار گرفت.
(ATWCS(Advanced Tomahawk Weapon Control System:
اين سيستم از سال1994 در موشك توماهاوك استفاده شد.
(TTWCS(Tactical Tomahawk Weapon Control System:
اين سيستم از سال2003 در موشك توماهاوك مورد استفاده قرار گرفت.
مشخصات
نوع: موشك كروزتوماهاوك BGM-109 Tomahawk Cruise Missile
شركت سازنده: Raytheon/McDonnell Douglas
سال ورود به خدمت: 1983
قيمت هر واحد: 750 هزار دلار
موتور موشك: F107-WR-402 turbofan
وزن هنگام شليك: 1440 كيلوگرم
طول: 5.56 متر با بوستر 6.25 متر
قطر: .52 متر
طول بالها: 2.67 متر
سرعت: 880 كيلومتر در ساعت
سر جنگي: در نمونه استاندارد 450 كيلوگرم
سيستم هاي هدايتي: GPS/ TERCOM/ DSMAC
كشورهاي استفاده كننده: نيروي دريايي آمريكا و انگليس و هلند و فرانسه
