نگارستان

تانک فوق پیشرفته و کارآمد آبرامز

تانک پیشرفته آبرامز نام یکی از مخوف ترین تسلیحات زرهی قرن حاضر است که نامش لرزه بر اندام دشمنان ایالات متحده آمریکا می اندازد. تانک آبرامز(M1 Abrams) یکی  از زبده ترین، کارآمدترین و مخوف ترین تانکهای قرن حاضر است که بنام ژنرال کریتون آبرامز، رییس ستاد نیروی زمینی و فرمانده نیروهای آمریکا در جنگ ویتنام نامگذاری شده است. آبرامز برای جنگ‌های زرهی طراحی شده و به خوبی تجهیز و زره‌پوش شده است. از مشخصات آن می‌توان به استفاده از موتور توربین گاز قوی (که با سوخت جت جی‌پی8 کار می‌کند) و استفاده از زره پیچیده کامپوزیت نام برد.

اولین تلاش برای جایگزینی تانک M60 پاتن،MBT_70 بود که آمریکا در طراحی آن با آلمان غربی شریک بود. MBT-70 یک طرح بلند پروازانه در زمان خود بود و ایده هایش در آن زمان به دلیل ضعف تکنولوژی ناموفق بود.(MBT-70 قرار بود از یک توپ 152 میلی متری استفاده کند در حالی که همین آلان نیز طراحان نتوانستند یک توپ 152 میلی متری مخصوص تانک ها بسازند)پس از شکست این طرح ارتش آمریکا پیش نمونه تانکی را با نام XM803 معرفی کرد.(حرف X در ارتش آمریکا یعنی پیش نمونه طرحی)XM803 طرحی گران قیمت بود که کارایی آن با M60 تفاوت زیادی نداشت.

کنگره آمریکا در سال 1971 طرح های MBT-70 و XM803 را لغو نمود و تمام بودجه را به طرحی به نام XM815 که بعدا XM1 آبرامز نام گرفت،اختصاص داد. ژنرال کرایتون آبرامز یکی از فرماندهان زرهی آمریکا در ویتنام بود که این تانک به افتخار او آبرامزنام گرفت. پس از انجام یک مناقصه بین شرکت های دفاعی کرایسلر و جنرال موتورز، ساخت M1 آبرامز به شرکت دفاعی کرایسلر واگذار شد.پیش نمونه تانک M1 با نام XM1 توسط شرکت دفاعی کرایسلر مجهز به یک توپ 105 میلی متری انگلیسی L7 تولید شد.این تانک برای آن که خود را مورد آزمایش قرار دهد با تانک آلمانی لئوپارد2 تمرینات بسیار زیادی انجام داد.در سال 1979 شرکت جنرال دینامیکس،شرکت کرایسلر را خریداری نمود تا طرح آبرامز نیز به این شرکت منتقل شود.

3273عراده M1 آبرامز بین سال های 1979ـ 1985 ساخته شد و در سال 1980 آبرامز به صورت رسمی وارد خدمت ارتش آمریکا شد.نسخه های اولیه آبرامز که بین سال های 1979ـ 1985 تولید شدند به یک توپ 105 میلی متری L7 مشابه توپ M60 تجهیز شده بودند.یک نمونه ارتقا یافته از M1 به نام M1P وجود داشت که شامل ارتقا های کوچکی می شد. این مدل توانست در مسابقات تیر اندازی ناتو در سال های 1985 و 1987 پیروز شود. این ارتقا از سال 1984 برروی M1 ها انجام شد. پس از M1،گونه کاملا ارتقا یافته M1A1 بین سال های 1985ـ 1992 در خط تولید قرار داشت. از این نوع نیز حدود 6000 عراده تولید شد.مهم ترین تغییر در مدل M1A1 نسبت به M1 نصب توپ 120 میلی متری M256 بود.این توپ گاهی اوقات نیز L-44 خوانده می شود. مشابه این توپ بر روی تانک آلمانی لئوپارد2 نیز نصب شده است. M1A1 از سیستم CRBN و زره بیشتر برای بالا بردن سطح محافظت استفاده می نمود.

جنگ خلیج فارس 1991

زمانی که آبرامز در سال 1980 وارد خدمت ارتش آمریکا شد، همواره در کنار تانک های M60 و دیگر تانک های اعضای ناتو(همانند لئوپارد 2 و چلنجر) در حال تمرین بود.بیشتر تمرین ها در اروپای غربی و خصوصا در المان غربی انجام می پذیرفت، گرچه آبرامز تمریناتی را نیز با ارتش های کره جنوبی و ژاپن انجام داد.در این تمرینات تانک ها و خدمه هایشان توانایی شان را برای مقابله با قوای زرهی بلوک شرق و به خصوص شوروی می آزمودند.پس از فروپاشی شوروی در سال 1991، آبرامز خود را در میان آتش های جنگ خلیج فارس یافت. بنابراین آبرامز اولین تجربه رزمی خود را در خلیج فارس به دست آورد. در مجموع 1848 M1A1 در عربستان سعودی در طی عملیات سپر صحرا (محافظت از عربستان از حمله عراق) مستقر شدند. در جریان جنگ خلیج فارس در 1991 آبرامز مقابل تانک های ساخت شوروی عراق همچون T-55 و T-62 قرار گرفت اما مهمترین آزمایش آبرامز در جنگ خلیج فارس، مقابله با تانک T-72 بود که همواره این تانک باعث هراس غرب بود. T-72 های عراق مانند تمام تانک های صادراتی دیگر شوروی، سیستم دید در شب، سیستم هدفگیری و توانی بالای شلیک در حال حرکت نداشت. همچنین سیستم های دفاعی T_72 های عراقی نسبت به همتایان روسی خود بسیار قدیمی تر بودند. آبرامز به راحتی می توانست هدفی را در ورای 2500 متری مورد هدف قرار دهد در حالی که برد توپ های تانک های شوروی به سختی به 2000 متر می رسید. آبرامز بزرگترین نمایش خود را در جنگ خلیج فارس علیه عراق بطور خیره کننده ای به نمایش گذاشت، بطوریکه برای اولین بار در جهان، تانكهاهای M1 (آبرامز) در مقابل تانكهای T-72 صف آرایی كردند و پس از فروكش كردن اولین نبرد سنگین، 200 تانك T-72 و یک تانك M1 منهدم شده بودند و در کل 23 عراده آبرامز در طی جنگ نابود شدند یا آنقدر آسیب دیدند که عملا بلا استفاده شدند.(از 23 عراده تعدادی با مین، تعدادی نیز با تخریب پل از بین رفتند و حدود 3 عراده در نبرد نابود شدند.) اما در مقابل آبرامز، حدودا 300 عراده T-72 در این جنگ نابود شدند.در جریان جنگ خلیج فارس 1991 کارایی آبرامز به همگان ثابت شد و از آن به بعد بود که مشتریان برای خریداری آبرامز صف کشیدند.

ارتقاء پس از جنگ خلیج فارس

M1A2 نسخه بهسازی شده M1A1 پس از جنگ خلیج فارس بود. این مدل دارای دوربین حرارتی مستقل فرمانده بود و فرمانده می توانست در صورت نیاز از توپ استفاده کند. از دیگر تجهیزات M1A2 می توان تجهیزات ناوبری و رادیویی جدید و موقعیت یاب دیجیتالی نام برد.اما بزرگترین ارتقا آبرامز در نوع M1A2،استفاده از لایه های زره اورانیومی در بین زره اصلی و استفاده از توپ آلمانی L-55 است.استفاده از لایه های زره اورانیومی در بین زره اصلی مقاومت تانک را تا حد قابل توجهی بالا می برد و توپ L-55 نیز از نظر قدرت و اطمینان پذیری در دنیا تک است. همچنین بعد از جنگ خلیج فارس، آبرامز های سپاه تفنگداران دریایی به نسخه M1A1HC ارتقا داده شدند. این ارتقا شامل تجهیزات الکترونیکی و دیجیتالی M1A2 نیروی زمینی بود. در جریان عملیات های سپر صحرا و طوفان صحرا و همچنین نبرد در بوسنی و کوزوو،زره آبرامز ها ارتقا داده شد. همچنین بعضی از آنها به غلطک (شخم زن، برای پاک سازی زمین) و مین کوب تجهیز شدند. همچنین در بعضی از عملیات ها از پل گذار M104 که بر پایه شاسی آبرامز ساخته شده است، نیز استفاده شد.

جنگ خلیج فارس 2003 - عملیات آزادسازی عراق

نیرو های آمریکا در سال 2003 به عراق حمله کردند و صدام حسین را نابود کردند.در این حمله تانک های آبرامز نقش زیادی ایفا کردند.البته در نبرد های سال 2003 و پس از آن در عراق، حدود 80 آبرامز توسط حملات دشمن بلا استفاده شدند و تعدادی محدودی نیز نابود شدند.

دلیل خراب شدن این همه تانک آبرامز در عملیات آزاد سازی عراق و نبرد های پس از آن با شورشیان عراق، تبدیل شدن نبرد به یک نبرد شهری بود. در نبرد شهری که شورشیان راه می اندازند، مین های کنار جاده ای و راکت های دوش پرتاب زیادی وجود دارد که برای هر تانکی بسیار خطرناک است و آبرامز هم از این قاعده مستثنی نیست. جدیدا یک کیت بهسازی برای آبرامزها ارائه شده که کارایی آنها را تا حد قابل توجهی در جنگهای شهری بالا می برد. این کیت آبرامز ها را تا استاندارد M1A2 TUSK ارتقا می دهد. این ارتقا شامل سیستم صوتی برای ارتباط با سربازان اطراف، زره بیشتر، یک مسلسل 62/7 میلی متری اضافی و ... می باشد.

طراحی آینده

در دهه 1990 سیستم زرهی M8 به عنوان مکملی برای آبرامزها طراحی شد، اما این طرح به جایی نرسید. M8 یک خودروی پرتحرک مجهز به یک توپ سریع 105 میلی متری بود. البته زره این خودرو چندان چشمگیر نبود. ارتش ایالات متحده قصد داشت سیستم رزمی XM1202 را در آینده، جایگزین آبرامز کند که این امر با مخالفت کنگره و عدم تخصیص بودجه برای آن روبرو شد. در حال حاضر M1A3 در حال طراحی است و گفته شده که در سال 2014 وارد خدمت می شوند. اما به نظر می رسد تولیدش تا سال 2017 به تعویق بیفتد. بزرگترین ویژگی  M1A3 استفاده از توپ ۱۵۰ میلیمتری است.

طراحی سخت افزار ها و نرم افزار های تانک M1A2 آبرامز

M1A2 از یک توپ 120 میلی متری L-55 با گلوله گذاری خودکار استفاده می کند. این توپ می تواند ۸ گلوله در هر دقیقه شلیک کند. خشاب آن حاوی 15 گلوله است و 38 گلوله نیز در بدنه آبرامز ذخیره می شود. برد توپ L-55 به 5 کیلومتر نیز میرسد.

آبرامز دارای 3 مسلسل است: یک مسلسل 7/12 میلی متری نصب شده روی برجک، یک مسلسل 62/7 میلیمتری هم محور با توپ و یک مسلسل 62/7  میلی متری دیگر نیز برروی برجک که توسط فرمانده استفاده می شود.

زره M1A2 از نوع چند لایه می باشد که شباهت زیادی با زره چابهام نصب شده بر روی تانک انگلیسی چلنجر2 دارد اما به گفته آمریکایی ها کارایی آن از زره چابهام بیشتر است و دلیل آن استفاده از لایه های اورانیوم ضعیف شده بین زره اصلی است.به عقیده بسیاری زره آبرامز برترین زره دنیاست.

آبرامز برای محافظت از خود در برابر موشک ها از یک اخلالگر الکترونیکی استفاده می کند.همچنین سیستم هشدار دهنده آبرامز در صورتی که روی تانک قفل لیزری بشود(قفل لیزری برای هدایت بعضی از موشک ها استفاده می شود)،به صورت خودکار اقدام به پرتاب نارنجک های دود زا می کند.

M1A2 از دو دوربین حرارتی که یکی مخصوص فرمانده و دیگری مخصوص توپچی است استفاده می کند.همچنین آبرامز برای هدفگیر از یک هدفگیری لیزری استفاده می کند.

آبرامز از یک موتور 1500 اسب بخاری توربین گازی استفاده می کند.این بسیار قدرتمند است و می تواندM1A2 شصت و دو تنی را با سرعت 66 کیلومتر بر ساعت بر روی جاده حرکت دهد، اما مصرف سوختش بسیار بالاست.

دارندگان آبرامز

آمریکا: آمریکا حدودا 6000 عراده  M1A2 و M1A1 در نیروی زمینی و نیروی دریایی خود در خدمت دارد. 1174 عراده M1A2 و 4393 عراده M1A1 در نیروی زمینی و 403 عراده M1A1 در سپاه تفنگداران دریایی.

مصر: مصر 1005 عراده M1A1 در اختیار دارد که در حال ارتقا آن ها به M1A2 است.

عربستان سعودی: عربستان سعودی 373 عراده M1A2 و 57 عراده M1A1 در خدمت دارد.

کویت: کویت 218 M1A2 در خدمت دارد.

استرالیا: استرالیا 57 عراده M1A2 سفارش داد که همه آنها در سال 2007 تحویل داده شدند.

عراق: عراق نیز به تازگی 140 عراده M1A2 با حق گزینش 200 عراده دیگر به آمریکا سفارش داده است.

تانک فوق پیشرفته آبرامز- M1 Abrams

• قبلی