بمب افکن B-3، کابوس قرن
جهان پس از جنگ جهانی دوم، شاهد ظهور جنگنده های پیشرفته و بمب افکن های هولناکی بوده است که در میان تسلیحات هوایی پیشرفته و مخوف نیروی هوایی آمریکا بعنوان برترین قدرت نظامی جهان، میتوان به جنگنده رهگیر F-14 Tomcat، جنگنده قدرتمند F-15 Eagle، جنگنده چابک و توانای F-16 Falcon، بمب افکن دوربرد و استراتژیک نیروی هوایی آمریکا بنام بمب افکن B-52، جنگنده پیشرفته F-18 Horent، جنگنده F-117 شاهین شب، جنگنده-بمب افکن فوق پیشرفته F-22 Raptor و بتازگی جنگنده F-35 که دارای قابلیت عمودپروازی بوده و نمادی از پیشرفتگی محض می باشد، اشاره کرد.
همگام با پیشرفت تکنولوژی، همه صنایع جهشی تند را در پیش گرفته که صنایع نظامی بدلیل اهمیت امنیتی و استراتژیک آن، سرعتی بالاتر و در عین حال محرمانه تری داشته است. در همین راستا با پيشرفته تر شدن رادارها، بحث رادارگريزي از درجه اهمیت بالایی برخوردار میشود كه گوشه هاي كوچكي از فناوري رادارگريزي را در بمب افكن هاي پس ازنسل بمب افکن B-52 آمريكا، یعنی B-1 Lancer ملقب به نيزه دار آسمان مي‌بينيم. ولي نهايت و كمال اين فناوري را در بمب افکن B-2 Spirit، ملقب به شبح مشاهده مي كنيم که به این اسکادران هولناک، توان و قدرت خیره کننده ای افزوده و درعین حال به تنهایی قادر به تغییر توازن قدرت نظامی در جهان میباشد كه هم اكنون مي توان آن را بهترين هواپيماي بمب‌افكن دنيا شناخت.
نیازهای استراتژیک
بيشترين بار مسوليت بمب افكنهاي آمریکا، بعهده بمب افكن هاي فوق سنگين B-52 است كه با وجودي كه ضد رادار نيست اما بيشترين ميزان محموله را ميتواند حمل كند و براي ماموريت هايي كه نياز به سرعت عمل و پنهانكاري دارند، از B-1 استفاده مي شود و در ماموريت هاي ويژه از B-2 Spirit. اما در حال حاضر و تحت برنامه‌ريزي هاي فعلي، با توجه به اینکه نگهداري بمب افكنها، بسيار هنگفت وهزينه بر است، در بودجه نيروي هوايي آمريكا قرار است بمب افكن هاي سبك F-117 را بازنشسته و از رده خارج كنند. زیرا با وجود ارزش ضد راداريشان، نگهداري آنها توجیه اقتصادی نداشته و با اینکه آمريكا كلا 20 فروند بمب افكن B-2 Spirit به میلغ هركدام 2 ميليارد دلار سفارش داد ولي هزينه كمر شكن پرواز آنها که هر پرواز در حدود 1 ميليون دلار هزینه در بر دارد، باعث شد اكنون بيش از 12 فروند از این بمب افکنها فعال نباشند كه آنهم تا حداكثر سال 2020 فعال خواهد بود. بمب افكنهاي B-52 با وجودي كه بيش از50 سال عمر دارند هنوز بصرفه ترين گزينه براي نيروي هوايي بشمار مي آيند و گفته مي شود با تغییراتی در جهت بروزرسانی آن، تا سال 2045 هم در خدمت خواهند بود. امكان زيادي دارد که B-1 هم تا 2050 در خدمت باقي بمانند اما بمب افكنهاي B-2 Spirit، باوجودي كه پيشرفته تر هستند بزودي از رده خارج خواهند شد. بنابراین زمان آن فرا رسیده که جانشینی برای این هواپیما معرفی شود. اما این جانشین جدید چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
بمب افکن B-3 ، کابوس قرن
جوان‌ترین بمب افکن پنهان‌کار فعال آمریکایی 15 سال سن دارد و بمب‌افکن دیگر ناوگان نیروی هوایی آمریکا حدود 5 سال از آن پیرتر است. در عین حال، سیستم‌های دفاع یکپارچه‌ای که این هواپیماها باید با آن مقابله کنند به مراتب پیچیده‌تر شده است. رادارهای استاتیک چندگانه که امروزه بسیار متداول شده‌اند، چنان حساسند که می‌توانند یک هواپیمای پنهان‌کار را شناسایی کنند. برای جلو ماندن از چنین سیستم‌های دفاعی، نیروی هوایی آمریکا طی پنج سال آینده بودجه‌ای 3.7 میلیارد دلاری را برای طراحی جانشین B-2 Spirit اختصاص داده است. جايگزين این بمب افكن مخوف و اعجاب انگیز باید يك بمب افكن فوق مدرن باشد كه در عين كارآمدي، كم هزينه بوده و بتواند هم با خلبان و هم بدون خلبان پرواز كند و بدون محدوديت به هرجا برود. در ادامه اين روند در حالی كه هنوز جنگنده هاي نسل پنجم به طور كامل وارد خدمت نشده اند، نيروي هوايي آمريكا به دنبال ساخت بمب‌افكني براي ارضاي تمام نيازهای نيروي هوايي خود است و به تازگي پروژه اي به نام B-3 را در دست آزمايش و تحقيق گرفته است.
براي تعيين طرح نهايي B-3، نتيجه مطالعات انجام شده توسط برد مشاوره اي علمي USAF نيوورلدويستا و ديگر نهادهاي مطالعاتي درگير در اين پروژه به دقت بازبيني شدند و طرح نهايي تركيبي از نقاط قوت اين طرح‌ها ارائه شد.
بمب افکن B-3، هواپيمايي است كه انتظار مي رود با سرنشين و يا بدون آن قابليت انجام ماموريت ها در بردهاي بسيار زياد را داشته باشد. براي اين منظور از تكنولوژي‌هاي پيشرفته رادارگريزي IR و RF بهره مي برد. اما كيفيت نابود كردن اهداف در اين بمب‌افكن سبك، بسيار پيشرفته و جالب است.
براي اين منظور از ليزر هوابرد يا امواج قدرتمند مايكروويو(HPM)، براي نابودي اهداف استفاده خواهد كرد كه در صورت واقعيت بايد فيلم هاي علمي تخيلي با سلاح هاي ليزري را جدي بگيريم. البته هواپيماي بدون سرنشين آن نیز مي تواند از HPM، هم براي تخريب و نابودی اهداف استفاده كند و هم براي ايجاد اختلالات راديويي و كاربردهاي بي حس كننده استفاده کند.
تحقيقات بمب افکنB-3 با انجام مطالعات بدنه شروع شد. در اين ميان سه شركت آمريكايي، کانديداي ساخت بدنه فوق مدرنB-3 هستند، بوئينگ، لاكهيد مارتين و نورث روپ گرومن اما هنوز برنده مناقصه ساخت بدنهB-3مشخص نشده است. مركز سيستم هاي هوانوردي نيروي هوايي آمريكا در پايگاه نيروي هوايي رايت پترسون در اوهايو، زمان تحويل نهايي بمب‌افكن را محدوده زماني ۲۰۳۰ تا ۲۰۳۵ اعلام كرده است در عين حال به شركت هاي درخواست كننده شركت در مناقصه گوشزد كرده است كه احتمال دارد بر اثر فشارهاي مقامات نظامي آمريكا تحويل B-3، چندسال زودتر اتفاق افتد.
در تحقيقات اوليه B-3، هواپيمايي با قابليت تهاجمي براي استفاده در تمام نقاط دنيا با سريع ترين حالت ممكن تعريف شده بود و ديگر بحثي كه در مورد اين بمب افكن مطرح است امكان هوا فضا پيما بودن آن است. بدین معنی که بتواند همچون شاتل ها از جو خارج شود كه در اين صورت اولين فضاپيماي مسلح خواهد بود که قادر خواهد بود حتي ماهواره ها را نيز هدف قرار دهد و يا حتي كار شاتل هايي همچون X.33 را به انجام رساند. اين هواپيما مي تواند يك پرنده با سرعت ۷/۲ ماخ باشد يا هوا، فضاپيمايي با سرعتي بالغ بر ۱۷ ماخ.
بمب افکن B-3، هواپيمايي خواهد بود كه بتواند از خاك آمريكا بدون سوخت گيري به هر نقطه از دنيا رفته و اهداف دشمن را نابود كند و با سوخت گيري مجدد به خاك آمريكا بازگردد. اما نكته مهم و اساسي اين است كه B-3 باید تمام ماموريت هاي خود را در سه يا كمتر از سه ساعت انجام دهد.
در ميان اين شرکت ها، نورث روپ گرومن تجربيات بسياري در فناوري رادارگريزي، اجزا و قطعات كامپوزيت، ساخت جنگنده ها، سيستم‌هاي الكترونيكي و هواپيماهاي بدون سرنشين دارد كه همگي اين موارد در ساختB-3 شديداً مورد نياز هستند. شركت نورث روپ گرومن براي ساخت پلت فورم B-3 از فناوري جديدي استفاده كرده است كه به پلت فورم بي صداي مافوق صوت معروف است. خاصيت بارز اين پلت فورم اين است كه با ايجاد صداي كمتر، فشار برخاست پرنده را ۳/۰ پوند بر فوت مربع كاهش مي دهد.
براي معرفي نوآوري‌هاي استفاده شده در اين هواپيما، نياز به وقت و مجال مناسب تري است. چون تقريباً تمام سيستم هاي استفاده شده در اين هواپيما در نوع خود، جديد و كم مانند هستند. به هر حال از بمب افكني كه جايگزين B-2 Spirit مي‌شود، انتظاري جز اين نمي توان داشت. البته طراحی‌های واقعی این بمب‌افکن جدید، در ردیف اسناد و مدارک طبقه‌بندی و بکلی سری قرار دارد اما برخی از اسرار هم اکنون نیز به بیرون درز کرده است.
ثبت اختراع‌ها و طرح‌های پیشنهادی نوثورپ گرومن، سازنده هواپیمای B-2 Spirit، نشان می‌دهد که بمب‌افکن جدید باریک‌تر ازB-2 خواهد بود اما همان طراحی آشنای بال‌های پرنده را که با حذف لبه‌های تیز، بازتاب راداری را کاهش می‌دهد، حفظ خواهد کرد. مهندسان همچنین انواع جدید پوشش‌های جاذب راداری را امتحان می‌کنند که می‌تواند برای سیستم‌های دفاع اختصاصی بهینه شود و به این ترتیب، تصویر نسل بعدی بمب‌افکن‌های پنهان‌کار در حال پدیدار شدن است.
پوشش اختصاصی
پوشش‌های اغلب هواپیماهای پنهان‌کار از یک ماده جاذب رادار تشکیل شده‌اند که عموما نوعی آهن مستغرق در رنگ است. اما این پوشش‌ها سنگین هستند که باعث کاهش راندمان مصرف سوخت میشود و باید مرتبا تجدید شوند و تمام فرکانس‌های رادار را نیز جذب نمی‌کنند. شرکت Ceno Technologies، که یک شرکت علوم ذرات در سنبورن نیوریورک است، یک پوشش سبک‌تر و بادوام‌تر ساخته که از گوی‌های سرامیکی توخالی استفاده می‌کند. ازآنجا که گوی‌ها را میتوان با کربن، نقره یا فلزات دیگری پوشاند که طول‌موج‌های با تفاوت اندک رادار را نیز جذب می‌کند، این روکش را میتوان به نحوی اختصاصی بهینه کرد که بتواند سیستم‌های خاص راداری را فریب دهد.
شکل هموارتر
هواپیمای B-2 Spirit، دو دریچه ورود هوای نیمه توکار دارد که به نوعی لبه‌های تیز محسوب شده و باعث بازتاب امواج رادار می‌شوند. در یک طرح ثبت شده شرکت نورثورپ گرومن، بمب‌افکن جدید به جای دو دریچه بزرگ، چهار دریچه کوچک دارد. دریچه‌های کوچک‌تر می‌توانند در عمق بیشتری از بال تعبیه شوند و به طور موثری بازگشت امواج راداری را کاهش دهند.
تله‌های هوشمندتر
برای به اشتباه انداختن سیستم‌های دفاع راداری، بمب‌افکن جدید احتمالا چیزی شبیه تله مینیاتوری هوا به هوا (Miniature Air Launched Decoy) ساخت شرکت Raytheon را حمل خواهد کرد. این هواپیماهای بی‌سرنشین اصلاح شده از بازتابنده‌های راداری استفاده می‌کنند تا علائمی شبیه بمب‌افکن، از خود ایجاد کنند که باعث منحرف شدن توجهات از بمب‌افکن واقعی شود. این تله‌های هوایی در یک مسیر از پیش برنامه‌ریزی شده، به طول بیش از 900 کیلومتر پرواز می‌کنند و همچنین می‌توانند برای آشفته کردن بیشتر دفاع هوایی، دستگاه‌های تولید پارازیت راداری را با خود حمل کنند.
بال جمع‌شونده
در یکی از طرح‌های نورثورپ گرومن، مهندسان یک بال کاذب (Canard Wing) را در دماغه هواپیما قرار داده‌اند که می‌تواند نیروی بالابر اضافی را در طی برخاستن و پرواز هواپیما فراهم کند. در نتیجه، یک بمب‌افکن کوچک‌تر می‌تواند سلاح‌های سنگین‌تری را در محفظه بار خود حمل کند. از آنجایی‌که خطوط مستقیم و لبه‌های تیز آن امواج رادار را منعکس می‌کنند، این بال کاذب به احتمال زیاد به نحوی طراحی میشود تا زمانی که هواپیما در محدوده سیستم های دفاعی قرار می‌گیرد، بال به درون بدنه هواپیما جمع شود.
سلاح‌های سنگین‌تر
بمب‌افکن جدید به احتمال فراوان و بر خلاف محفظه دوتایی هواپیمای B-2 Spirit، یک محفظه سلاح تک خواهد داشت. این هواپیما کماکان قادر خواهد بود تا موشک‌های هدایت‌پذیر متعارف JDAM، کلاهک‌های اتمی و حتی بمب‌های 15 تنی جدید بونکرشکن را حمل کند. اما یک محفظه سلاح تک، هزینه ساخت را افزایش می‌دهد. نگرانی مهمی که طراحان با توجه به بودجه نسبتا کم و سختگیرانه پروژه، باید آن را مدنظر قرار دهند.
پيش بيني بمب افكني براي دونسل آينده،به معناي واقعي ضد رادار، با كامپيوتر ماموريت بسيار هوشمند که بتواند در برابر خطرات احتمالي از خود واكنش نشان دهد و اوج نبوق و خلاقيت را در خود داشته باشد نمادي كامل از سلاح هاي جنگي حولناك در آينده است.
