نگارستان

جنگنده نسل پنجم F.35 Lightning II بخش اول

ایالات متحده آمريكا بعنوان ابرقدرت بلامنازع نظامی جهان برای داشتن دست بالا در تسلیحات تهاجمی و نهایتا حفظ استیلای نظامی خود بر جهان،در آرزوی ساخت هواپيمای جنگنده اي پرقدرت،دارای سرعت فراصوت،با كمترين هزينه ساخت و بالاترین قابلیت پنهانکاری جهت كمترين احتمال خطر در رویارویی با سامانه های دفاع هوایی کشورهای رقیب و مشخصا سامانه دفاع موشکی S-300 روسیه که تقریبا تمامی جنگنده های موجود در جهان را رهگیری و شکار میکند،بود که اين  آرزو هم اكنون با ظهور هواپيماي  جنگنده اف-35 تحت پروژه  JSF تحقق يافته است.

پروژه JSF که مسئوليت ساخت و طراحي  گونه هايي از هواپيماهاي جنگنده مدرن را دارد تا اين هواپيماها بتوانند پاسخگوي نيازهاي  نيروهاي  نظامي  آمريكا و همچنين  نيروي  دريايي  و هوايي  سلطنتي انگلستان باشد،بسيار درخشنده تر و بانشاط تر از تمامي پروژه هاي صنعت هوا،فضاي آمريكا پیش مي رود و باعث  بوجود آمدن رقابتی بسيار سنگين بين شركتهاي بزرگ  آمريكايي شده است. منشا و مبداء پروژه JSF را ميتوان از سال ۱۹۸۶ ميلادي دانست هنگامي كه نيروهاي آمريكايي و انگليسي به دنبال ساخت يك جنگنده مافوق صوت برتر بودند. اما JSF در سال ۱۹۹۰ رسمي شد و در زماني كه مؤسسه پژوهشي تحقيقاتي پيشرفته (ARPA) به دنبال يك جنگنده چندمنظوره  با وزن و قيمتي پايين بود،بازهم اين حركت به سوي ساخت يك جنگنده مافوق صوت كشيده شد و به همين خاطر رقابتي بين شركتهاي هواپيماسازي در سال هاي ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴براي به دست آوردن امتياز ساخت اين جنگنده بوجود آمد.

جنگنده فوق پیشرفته Lockheed Martin F-35 Lightning II‏ ، جدیدترین هواپیمای نظامی و جنگنده عمود پرواز،ساخت شرکت لاکهید مارتین و تحت کاربری نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا است که طی یک برنامه مشترک توسط شرکت‌های نورث روپ گرومن، بی‌ای‌ئی سیستمز، پرات اند ویتنی و رولزرویس ساخته می‌شود.

جنگنده چند منظوره  نسل پنجم F-35 Lightning II،جنگنده ایست چندمنظوره که برای عملیات هوا به زمین بهینه سازی شده و ماموریت هوا به هوا، اصولاً ماموریت ثانویه آن به شمار می‌آید. این جنگنده قهار از خانواده  جنگنده های تک سرنشین و تک موتوره میباشد که جهت شناسایی ، حمله  زمینی و دفاع هوایی با قابلیت پنهانکاری تولید شده است. جنگنده اف-35 در سه مدل اصلی گسترش یافته که نوع اول قابلیت نشست و برخاست از باند های معمولی را دارد. نوع دوم ، مخصوص باندهای کوتاه ساخته شده است و نوع سوم که مخصوص ناوهای هواپیمابر میباشد.

جنگنده فوق پیشرفته F-35 زاده پروژه X-35 میباشد که هزینه های اصلی این برنامه توسط ایالات متحده ، بریتانیا و شرکای دیگر آمریکا تامین شده است و در این میان میتوان به بیشتر کشورهای عضو ناتو و کشورهایی که رابطه نزدیکی با آمریکا دارند اشاره داشت. این برنامه توسط یک تیم صنایع هوافضا و به رهبری شرکت لاکهید مارتین به اجرا در آمد و سرانجام F-35 اولین پرواز خود را در دسامبر سال 2006 انجام داد.

آمریکا قصد خرید 2.443 فروند از این جنگنده را به ارزش 323 میلیارد دلار دارد که این موضوع ، طرح را به گران قیمت ترین برنامه دفاعی ایالات متحده و دنیا تبدیل کرده است. آمارهای مالی سال 2010 نیروی هوایی ایالات متحده نشان از آن داشت که مخارج فرعی این پروژه از 89 میلیون دلار به 200 میلیون دلار تا مرحله تولید F-35 افزایش یافته است. در نهایت هزینه تخمینی خرید 2.443 فروند F-35 به حدود 382 میلیارد دلار افزایش یافت و هر هواپیما به طور میانگین 156 میلیون دلار قیمت گذاری شد. افزایش هزینه های این طرح،ایالات متحده را واداشت تا در تعداد تولیدی این جنگنده تردید داشته باشد. در ژانویه سال 2011 ،F-35B بخاطر بروز برخی مشکلات در تولید تا دو سال تحت بازنگری خواهد بود. در فوریه همین سال پنتاگون مبلغی به ارزش 207.6 میلیون دلار برای آماده کردن هر جنگنده در FY2012 پیش بینی کرد که در صورت انجام تحقیقات،تولید،آزمایش و ارزیابی به 304.15 میلون دلار برای هر جنگنده تمام خواهد شد.

توسعه و تولید

نیازها و انتخاب های برنامه JSF

برنامه JSF ،طرحی جهت جایگزینی با جنگنده های F-16، A-10، FA-18 به جز انواع E/F Super Hornet و جنگنده تاکتیکی AV-8B میباشد. برای پایین نگه داشتن هزینه های تولید ، توسعه و عملیاتی بودن هواپیماها ، یک طرح ارائه شد تا این جنگنده در سه نوع تولید شود:

• F-35A ، مخصوص نشست و برخاست از باندهای متعارف(CTOL)

• F-35B ،مخصوص نشست و برخاست در باندهای کوتاه(STOVL)

• F-35C ، مخصوص نشست و برخاست از ناوهای هواپیمابر(CV)

جورج استاندریج (George Standridge) از طرف شرکت لاکهید مارتین ، گفته است که جنگنده اف-35 با وجود اینکه نیاز کمتری به پشتیبانی های لجستیکی دارد و تقریبا با سایر جنگنده ها هم قیمت است،در یک نبرد هوایی چهار برابر موثرتر از یک جنگنده معمولی است،در عملیات های حمله زمینی هشت برابر موثرتر از یک جنگنده معمولی بوده و سه برابر بیشتر از جنگنده های شناسایی دفاع هوایی موثر است. به نظر میرسد هدف طرح F-35 ساختن یک جنگنده برتر تا سال 2040 و دومین جنگنده  برتری هوایی پس از رپتور باشد.

قرار داد اصلی تولید F-35 در 16 نوامبر 1996 به امضا رسید ولی جهت اجرایی کردن و تولید و توسعه در سال 2001 در اختیار لاکهید مارتین قرار گرفت که با طرح X-35،پروژه ی X-32 بوئینگ را کنار زده بود. این درحالی بود که هر دو طرح تقریبا پیش نیازهایی یکسان داشتند ولی طرح X-35 پس بررسی های تکمیلی به دلیل وجود ریسک کمتر و توسعه سریعتر برگزیده شد. جنگنده جدید الورود ، F-35 نام گرفت که خارج از قانون استاندارد های DoD جهت نامگذاری بر روی جنگنده های آمریکایی بود. بر اساس این قانون این پروژه باید F-24 نامگذاری میشد.

فاز طراحی

بر پایه تست هایی که در تونل باد انجام گرفت لاکهید مارتین با مقداری بزرگتر کردن طرح X-35 وارد پروژه F-35 شد. در این راستا تثبیت کننده افقی جنگنده جهت حفظ کنترل،2 اینچ جابجا شد و به سمت عقب هواپیما نزدیکتر شد. قسمت فوقانی بدنه یک اینچ در امتداد خط میانی جنگنده بالاتر آمد. تصمیمی نیز جهت بزرگتر کردن اندازه قسمتهای حمل سلاح مدل F-35B گرفته شد تا وجه اشتراکی با دو نوع دیگر داشته باشد. سرانجام ساخت قسمت های مختلف بدنه F-35 در نوامبر 2003 آغاز شد.

مدل F-35B در سال 2004 در خطر از دست دادن کارایی های مورد نیاز بود زیرا اضافه وزن زیادی داشت که طبق گزارشات مربوطه 1000 کیلوگرم بوده است. لاکهید مارتین با اضافه کردن به نیروی رانش موتورهای آن و کوچک کردن اعضای ساختمان جنگنده شامل:کوچک کردن فضای قرارگیری سلاح ها و تثبیت کننده افقی هواپیما ، تغییر مسیر نیروی رانش از خروجی های رول پست به نازل اصلی و طراحی مجدد اتصال وینگ میت ، سیستم بخش الکتریکی و بخش عقب کاکپیت ، تلاش در برطرف کردن این مشکل داشت. بسیاری از این تغییرات مخصوص F-35B نبود و در هر سه مدل جهت بودن وجوه مشترک بیشتر انجام شد. در سپتامبر 2004 مشکل اضافه وزن جنگنده مرتفع شد و 1200 کیلوگرم از وزن آن کاسته شد.

در تاریخ 7 جولای سال 2006 نیروی هوایی ایالات متحده در مراسم یادبود افتخارات هواپیمای P-38 شرکت لاکهید مارتین ، رسما نام جنگنده اف-35 Lightning II را اعلام کرد و در 19 دسامبر سال 2008 اولین (F-35A(AF-1 بهینه سازی شده بخصوص از نظر وزن را آماده کرد. این جنگنده اولین F-35 بود که با تمام سرعت خط تولید F-35 ، تولید شد و مانند جنگنده هایی بود که در سال 2010 تحویل میشدند.

شرکتهای مختلف بسیاری ، اجزای مختلف F-35 را تولید میکنند. شرکت لاکهید مارتین که طرف قرار داد اصلی است مسئولیت اَسِمبِل نهایی ، تکمیل کلی سیستم ، سیستم های عملیاتی ، قسمت جلویی بدنه به همراه بالها و سیستم کنترل پرواز را برعهده دارد. شرکت نورثروپ گرومن وظیفه تهیه و ساخت رادار فعال ارایه فازی ، سیستم دید الکترو اپتیکی(DAS) ، سیستم های مخابراتی ، سیستم ناوبری ، سیستم شناسایی ، قسمت مرکزی بدنه ، قسمت قرارگیری سلاح ها و سیم نگهدارنده جنگنده بهنگام فرود را دارد. شرکت BAE Systems قسمت عقبی جنگنده و دُم ، دم های افقی و عمودی ، سیستم های جنگ الکترونیکی ، سیستمهای مربوط به سوخت و نرم افزار کنترل پرواز را تامین میکند. شرکنت Alenia هم وظیفه اسِمبِل نهایی جنگنده هایی که برای ایتالیا و کشورهای اروپایی تولید میشوند را دارد البته به جز ترکیه و انگلیستان. این نکته نیز گفتنی است که آمریکا اعلام کرده است کدهای نرم افزاری F-35 را در اختیار هیچ یک از شرکای خود قرار نخواهد داد.

در ژانویه سال 2009 شش فروند جنگنده اف35 تکمیل شدند که شامل AF-1 و AG-1 بودند و 17 فروند نیز در مرحله تولید به سر میبردند. 13 فروند از این 17 فروند در مراحل تست های پیش از پرواز بودند که تمام آنها در سال 2009 تکمیل میشدند. 4 فروند باقیمانده نیز اولین هواپیماهای مدل تولید بودند که اولین انها در سال 2010 تحویل نیروی هوایی ایالات متحده و به پایگاه اگلین منتقل گشت. وزیر دفاع آمریکا در سال 2009 سرعت تولید این جنگنده را بیشتر کرد تا هرچه سریعتر 2.443 فروند به نیروهای آمریکایی تحویل شوند. لاکهید در سال 2010 اعلام کرد به علت بروز برخی مشکلات تولید در نوع قرار گیری بالها ، تولید اولیه کمی کند خواهد بود.

افزایش هزینه طرح و تاخیر بیشتر

در 21 اوریل 2009 ، پایگاه خبری پنتاگون ، مدیا ریپورتس اعلام کرد که طی سالهای 2007 و 2008 چندین ترابایت از اطلاعات مربوط به F-35 اعم از اطلاعات طراحی و سیستمهای الکترونیکی توسط کامپیوترهای جاسوس دزیده شده اند و این امر باعث ساختن سامانه هایی جهت مقابله با F-35 خواهد شد. گرچه شرکت لاکهید مارتین به کل صحت این خبر را رد کرد و مدعی شد که هیچ اطلاعات مهمی دزیده نشده است.

در 9 نوامبر 2009 ، اشتون کارتر (Ashton Carter) معاون وزیر دفاع اعلام کرد که تیم محاسبات پنتاگون موسوم به تیم JET یا Joint Estimate Team راهی مناسب جهت تامین هزینه های تولید و پیشرفت طرح پیدا کرده است. وی اذعان داشت سعی میکند از به وقوع پیوستن آن بپرهیزد. در تاریخ 1 فوریه 2010 وزیر دفاع رابرت گیت ، مدیر برنامه JSF ، جنرال دیوید هینز را برکنار کرد و از پرداخت مبلغی به ارزش 614 میلیون دلار به لاکهید مارتین بخاطر تاخیر این شرکت،خودداری نمود.

در تاریخ 11 مارس 2010 ، گزراشی از سخنگوی دفتر دولت به کمیته سنای نیروهای مسلح ارسال شد مبنی بر این که هر فروند F-35 قیمتی بالغ بر 112 میلون دلار خواهد داشت.پنتاگون به صورت رسمی اعلام کرد که هزینه های پروژه F-35 ، 50% بیشتر از آنچه پیش بینی میشده ، بوده است.

در نوامبر 2010 در طرحی مبنی بر کاهش هزینه پروژه ، گفته میشد که F-35B تولید نشود و بجای آن دو مدل F-35A و F-35C وارد چرخه تولید شوند.در این راستا مشاور فنی لاکهید مارتین اعلام کرد این موضوع تنها شایعه ای بوده و تصمیمی جهت عدم تولید F-35B و عدم جایگزین کردن آن با AV-8B گرفته نشده است.او همچنین متذکر شد که امکان وجود تاخیر و افزایش مبالغ به دلیل برخی ناسازگاری های فنی با هواپیما و نرم افزارهای آن میباشد ، اما عمده علت افزایش هزینه ها ، مربوط به تستهای پروازی است.

مرکز اطلاعات دفاعی نرم اقزاری برای این پروژه درنظر گرفته بود که منجر به دگرگونی در هواپیما میشد ، البته به همراه یک سال تاخیر و 3 میلیارد دلار هزینه ی بیشتر.در پایان سال 2010 تنها 15% از این نرم افزار باقی مانده بود تا نوشته شود ، ولی این قسمت شامل بخشهای مشکلی همچون ترکیب اطلاعات بود.این نکته نیز حائز اهمیت است که در سال 2011 مشخص شد تنها 50% از این برنامه کامل و در واقع 8 میلیون خط ، کد نوشته شده است و جهت تکمیل این برنامه حداقل به 6 سال وقت و 110 مهندس دیگر نیاز است.قابل ذکر است که مشکلات مالی و تاخیرهای به وجود آمده بسیار گسترده است و بحث پیرامون آنها خارج از حوصله مقاله میباشد.

 طراحی

بنظر F-35 مدل کوچکتر شده و تک موتوره جنگنده  F-22 Raptor میباشد و عنصرهایی مشابه آن را دارا میباشد. لوله های اگزوز این جنگنده توسط شرکت جنرال داینامیکس تهیه شده که پیش از این برای جنگنده عمود پرواز سوپر سونیک در سال 1972 طراحی شده بود.

شرکت لاکهید مارتین به علت خاص بودن طراحی F-35B STOVL با شرکت Yakovlev مذاکراتی داشت تا بتواند اطلاعات طراحی هواپیمای YAK-141 را بدست آورد تا از آن در طرح F-35B بهره ببرد.البته از سال 1960 طرح های آزمایشی زیادی در خود آمریکا بودند که موفقیتی بدست نیاوردند و از این میان میتوان به طرح ناموفق Rockwell XFV-12 اشاره کرد.در این راستا F-35B اولین جنگنده سوپرسونیک عملیاتی و پنهانکار موفق میباشد.

حداکثر سرعت این جنگنده 1.6 ماخ و حداکثر وزن برخاست صاعقه دو ، 27,000 کیلوگرم میباشد.F-35 مقدار قابل توجهی از جنگنده هایی که قرار است جایگزین آنها شود ، سنگینتر میباشد.وزن F-35 بدون تسلیحات بسیار نزدیک به جنگنده ی تک موتوره و تک سرنشینه F-105 Thunderchief ، سنگین ترین جنگنده ی تک موتوره جنگ ویتنام ، است.با این وجود موتور مدرن F-35 نیروی رانشی 60% بیشتر در هواپیمایی با وزن مشابه ایجاد میکند ، درنتیجه نیروی رانش بر وزن و لود شدن تجهیزات بالها ، بیشتر قابل مقایسه با F-16 مسلح میباشد.

برخی از بهسازی های صورت گرفته بر روی F-35

• استقامت بالا ، سهولت تعمیر و نگهداری تکنولوژی استیلث ، استفاده از فیبر حصیر بجای استفاده از پلت فرم های معمول پنهانکاری که نگهداری دشوار و تعمیرات سختی طلب میکنند.

• ارتقا ایونیک و ترکیب سنسورها که باعث ترکیب اطلاعات سنسورهای مختلف شده به خلبان در هدایت هواپیما و یافتن مشخصات هدف و رله سریع اطلاعات با مرکز کنترل و فرماندهی کمک میکند

• سرعت بالای انتقال اطلاعات که شامل IEEE 1394b و شبکه فیبر میشود

• اضافه شدن سیستم های ALGS یا همان اجرای خودکار همه جانبه ی تدارکات ، ALIS یا همان سیستم خودکار اطلاعات تدارکات و CMMS یا همان مدیریت پایداری کامپیوتری سیستم که هدایت هواپیما را با استفاده از کمترین نیروی انسانی محیا میسازند

• اضافه شدن محرک های هیدروستاتیک که با قابلیت کنترل سیستم پرواز با سیم ، اجرا میشوند

شرکت لاکهید مارتین ادعا میکند که F-35 دومین جنگنده قدرتمند درگیری هوایی بلند برد،پس از F-22 رپتور میباشد. این شرکت همیچنین پیشنهادی جهت جایگزینی F-35 با F-15C/D نیروی هوایی ایالات متحده جهت ایفای نقش برتری هوایی و جایگزینی با F-15E در نقش حملات زمینی را دارد ، ولی در عمل این جنگنده هم از برد کوتاه تری نسبت به مدلهای مختلف F-15 برخوردار است ، هم قابلیت حمل تسلیحات به اندازه ی F-15 را ندارد.

لاکهید مارتین مدعی شده است که F-35 بسیار منعطف پذیرتر از رپتور است و به دلیل وجود سنسورهای پیشرفته و اطلاعات ترکیبی که از آنها استفاده میکند ، نسبت به F-22 برتری دارد.

موتور اصلی F-35 ساخت شرکت  Pratt & Whitney میباشد که نام F135 را تصاحب کرده و موتور جایگزین نیز محصول مشترک دو شرکت بزرگ  General Elecrtic/Rolls Royce بنام F136 است.نکته حائز توجه این است که این دو موتور قابلیت سوپرکروز را برای F-35 فراهم نمیسازند.نمونه های عمود پرواز از سیستمهای پرواز رولس رویس بهره میبرند که توسط شرکت لاکهید مارتین ساخته و توسط رولس رویس تولید میشوند.این سیستم بیشتر شبیه Yak-141 روسی VJ 101D/E آلمانی که از جمله عمود پروازهای پیشین میباشند، است.در این جنگنده نیز مانند هواپیمای Harrier Jump jet در جهت پرواز عمودی جنگنده از موتورهای رولس رویس پگاسوس(Rolls-Royce Pegasus) استفاده شده است.

سیستم لیفت از قسمتهای گوناگون شامل فنِ لیفت ، میله ی شافت ، دو عدد رول پست و سه عدد گرداننده واحد (3BSM) میباشد.سیستم 3BSM که همان نازل های بردار رانش میباشد ، به موتور اصلی اجازه میدهد تا نیروی کشنده دُم هواپیما را خنثی کند. فنِ لیفت در نزدیکی جلوی هواپیما قرار گرفته و تعادل این جنگنده توسط  دو عدد روتور توربينهاى خطى که در آن، ديسک و تيغه ها بصورت يکپارچه ساخته شده اند، تامین میشود. این سیستم از توربین های کم فشار، توسط میله شافت و گیرباکس نیروی مورد نیاز خود را دریافت میکند. کنترل رول در طول مدت پرواز با سرعت کم، هوای سرد شده موتورها را به نازل های رانش که در بالها قرار گرفته اند، هدایت میکند. این نازلها را به اصطلاح، رول پست (Roll Post) میخوانند. خنک کننده هوای خروجی فنهای لیفت، هنگام بلند شدن جنگنده بصورت عمودی، وظیفه بسیار مهمی بر عهده دارند زیرا این بادهای داغ بهمراه سرعت بسیار زیاد خود میتوانند باند و یا عرشه ناوهای هواپیمابر را خراب کنند.

تا به امروز F-136 از باقی قسمتهای برنامه F-35 گرانتر بوده و باعث شده تا تصمیمی مبنی بر کاهش تعداد تولیدی این جنگنده گرفته شود و هزینه پروژه نیز افزایش یابد.تیم پروژه F-136 ادعا میکنند که این موتور با تفاوت درجه دمای خروجی موتورها، بسیار مناسب جنگنده ی عمود پرواز F-35 میباشد.

شرکت Pratt & Whitney نیز در حال تست نمونه های ارتقا یافته موتور F135 میباشد. این موضوع باعث شد تا شرکت جنرال الکتریک در پاسخ به این مطلب مدعی شود که موتور F-136 قابلیت تولید نیروی رانشی بیش از 43 هزار پوند(190 kN) را دارد.(نمونه ی اولیه F135 قابلیت تولید نیرویی معادل 43 هزار پوند را داشت).مدل جدید F135 در تستهای انجام شده نشان داد که توانایی تولید نیروی رانشی برابر 50 هزار پوند(220kN) را دارد ، بنابراین میتوان از آن به عنوان قدرتمندترین موتوری که تاکنون بر روی یک جنگنده نصب شده است، نام برد.

تسلیحات

F-35 شامل یک عدد مسلسل GAU-22/A که نمونه ی چهار لول مسلسل GAU-12 Equalizer 25 mm میباشد ، است.این مسلسل داخل بدنه قرار میگیرد و شامل 182 گلوله برای F-35A ، و غلاف خارجی بهمراه 220 تیر برای F-35B و F-35C میباشد.البته غلافی که در دو نوع C  وB استفاده شده است کاملا استیلث بوده و قابلیت نصب تحهیزات دیگر مانند تجهیزات جنگ الکترونیک و یا تجهیزات شناسایی را دارد.

این جنگنده دارای دو جایگاه حمل تسلیحات در داخل بدنه است و قابلیت نصب 4 عدد پایلون زیربالها و 2 پایلون نزدیک به قسمت انتهایی بالها را نیز دارد.دو پایلون بیرونی فقط  توانایی حمل موشک های هوا به هوایAIM-9X Sidewinder و AIM-132 ASRAAM را دارند.موشک های آسرام در صورت لود شدن در پایلونهای خارجی هواپیما ، فقط مقدار ناچیزی به سطح مقطع راداری آن می افزایند.انواع موشکهای  AIM-120 AMRAAM ، Storm Shadow ، موشک کروز هوا به سطح AGM-158 ، بمبهای هدایت شونده و تانکهای سوخت 1800 و 2300 لیتری نیز قابلیت قرارگیری در دیگر پایلونها را دارند.گرچه استفاده از پایلونهای خارجی باعث میشود تا این جنگنده مقداری از قابلیت پنهانکاری خود را از دست بدهد ، ولی قابلیت حمل تعداد بیشتر موشکها ، بمب ها و تانکهای خارجی سوخت را به F-35 میدهد.این پرنده ی گرون قیمت و زیبا قابلیت حمل 8 تیر موشک آمرام و 2 تیر موشک سایدوایندر را در محفظه های داخلی بدنه ی خود دارد و 6 عدد بمب 2000 پوندی بهمراه دو فروند سایدوایندر و دو فروند آمرام را در جایگاه های خارجی خود حمل میکند.همچنین در محفظه های داخلی خود توانایی حمل دو فروند بمب 2000 پوندی در مدلهی A و C را دارد و در مدل B به دلیل کوچکتر بودن محفظه های داخلی ، قابلیت حمل دو فروند بمب 1000 پوندی فراهم میباشد.جمعا F-35 قابلیت حمل AIM-120 AMRAAM ، AIM-132 ASRAAM ، بمبهای هدایت شونده دوهزار پوندی با سامانه JDAM  ،سامانه JSOW ، موشک ضد زره Brimstone و مهمات خوشه ای را دارد.این جنگنده با این ظرفیت حمل تسلیحات نسبتا بیشتری دز مقایسه با جنگنده های معمولی را دارد و این نشاندهنده ی این است که این پرنده نیز مانند رپتور گزینه ی مناسبی برای جایگزینی با دیگر جنگنده ها میباشد.

لاکهید مارتین اظهار میکند که جایگاه های حمل تسلیحات میتوانند فقط برای حمل موشکهای هوا به هوا و یا موشک های هوا به زمین ساخته شوند و پیشنهادی مطرح شد تا در نمونه Block 5 این هواپیما ، بجای حمل دو عدد سلاح ، سه عدد در هر جایگاه لود شود و بمبهای بزرگ جای خود را به موشک های کوچکتر مثل آمرام بدهند.این اپگرید قابلیت حمل چهار عدد بمب GBU-39 که قطر کمی دارند را در هر جایگاه فراهم میکند.البته باز هم نوع Bقابلیت حمل تنها 3 بمب را دارد ، ولی تمام انواع F-35 قابلیت حمل 4 عدد بمب GBU-53/B را در هر جایگاه خواهند داشت.موشک MBDA Meteor نیز درحال یکپارچه سازی جهت استفاده در F-35 میباشد و در دسامبر 2010 مشخص شد که بک فروند Meteor که دارای بالچه های کوچکتر نسبت به مدل معمولی بود برای F-35 تولید شده است.

بریتانیا برنامه ای جهت لود شدن 4 فروند آسرام  در داخل بدنه داشت که بعدها این طرح تغییر کرد و قرار شد تا دو فروند در داخل و دو فروند خارج بدنه لود شوند.آسرامهای لود شده ی خارجی تاثیر بسیار ناچیزی بر سطح مقطع راداری هواپیما دارند. نروژ و استرلیا درحال کارکردن بر روی برنامه ای جهت تبدیل موشک زمین پایه ضد کشتی NSM و نصب آن بر روی F-35 میباشند.نمونه ی بهسازی شده مخصوص F-35 میتواند یک موشک چند منظوره و تنها موشک کروز نصب شده روی این جنگنده باشد که در جایگاه های داخلی این جنگنده قرار خواهد گرفت.مطالعات نشان داده است که پرنده ی گران قیمت ، قابلیت حمل 2 فروند از این موشکها را داخل بدنه و 4 فروند خارج بدنه دارد.برد تقریبی این موشک 278 کیلومتر میباشد. این نکته نیز شایان ذکر است که بمب اتمی B61 قرار بود تا سال 2017 به مرحله تولید برسد ، اما احتمالا به دلیل تاخیرهای برنامه F-35 ، این پروژه نیز تاخیر خواهد داشت.

پنهانکاری و نشانه ها

F-35 جهت داشتن سطح مقطع راداری کم از مواد خاصی ، از جمله فیبرهای حصیری ساخته شده و برعکس جنگنده های نسلهای پیشین ، از شکل خاصی برخوردار است که باعث هرچه کمتر شدن امکان شناسایی هواپیما میشود. جنگنده های نسلهای پیشین (F-15,F-16,FA-18) بیشتر عملیاتهای خود را با حمل تانکهای اضافی سوخت انجام میدادند ، در حالیکه F-35 باید اغلب عملیاتهای خود را بدون استفاده از مخارن خارجی سوخت انجام دهد.

F-35 بر خلاف کوچکتر بودن از رپتور ، دارای سطح مقطع راداری بیشتری میباشد.گفتنی است که ناهمواری های یک توپ گلف فلزی از ناهمواری های سطح رپتور بیشتر است ، در واقع هدف از طراحی رپتور ، عدم شناسایی جنگنده توسط هرگونه راداری بوده است. سطح F-35 به گونه ای طراحی شده است که رادارهای باند X و S که بصورت معمول قادر به ردیابی جنگنده ها و موشک های زمین به هوا و امواج راداری آنها میباشند ، قابلیت شناسایی آنرا نداشته باشند.البته با استفاده از رادارهای فعال در دیگر فرکانس ها ، میتوان این جنگنده را به آسانی شناسایی کرد. خدمه زمینی به انجام تست های بازرسی راداری (RVR) پس از انجام تعمیرات نیاز دارند تا از سطح مقطع راداری هواپیما پس از تعمیرات آگاه شوند که این مرحله در نسلهای پیشین مطرح نبود. یک جنگنده پنهانکار باید از تمامی جهات مخفی باشد و نه تنها خود را از دید رادارها مصون نگاه دارد،این عامل در F-35 مورد توجه قرار گرفته و علاوه بر مخفی ماندن از دید رادارها،از کاهنده امواج فروسرخ و... نیز استفاده میکند.

در اواخر سال 2008 نیروی هوایی اظهار داشت که F-35 به هنگام برخاست دوبرابر صدایی که F-15 ایجاد میکند را به همراه دارد و این صدا در هنگام فرود به چهار برابر صدای ایگل،موقع فرود تبدیل میشود. به همین دلیل ساکنان اطراف پایگاه های هوایی لوک،آریزونا و آگلین خواستار انتقال آزمایشات نیروی هوایی شدند. اما طبق گزارشات بعدی که در سال 2009 ارائه شدند،مشخص شد که F-35 به مقداری که در دفعه اول گزارش شده بود،صدا ندارد و صدای موتور آن قابل قیاس باF-22 و FA-18  سوپر هورنت میباشد.(حتی F-35 از رپتور کم صدا تر است)

کاکپیت

کاکپیت F-35 شامل یک عدد صفحه نمایش PCD به اندازه 20*8 اینچ میباشد.سیستم شناسایی گفتار موجود در کاکپیت که توسط شرکت Adacel ساخته شده ، طوری برنامه ریزی شده که به خلبان امکان کار کردن با هواپیما را به صورت ویژه ای میدهد.F-35 اولین هواپیمای بال ثابت عملیاتی ایالات متحده میباشد که از این سیستم استفاده میکند ، گرچه این سیستم در AV-8B نیز مورد استفاده قرار گرفته بود و در دیگر جتها به صورت آزمایشی استفاده شده بود که میتوان F-16 VISTA را در این میان مثال زد.

یک سیستم نمایشگر نیز در کلاه خلبان تعبیه شده است.این سیستم پیش از این نیز در جنگنده هایی همچون F-15,F-16,F/A-18 مورد استفاده قرار گرفته بود.البته این نکته شایان توجه هست که جنگنده های پیشین در کنار این سیستم که موسوم به HMDS است ، از یک عدد هاد (HUD or Head Up Display) بهره میبردند ، ولی F-35 اولین جنگنده ای است که هاد ندارد و تنها از این سیستم بهره میجوید.این جنگنده به یک کنترلر استیک که سمت راست کاکپیت قرار گرفته و مجهز میباشد.

صندلی پرنده Martin Baker US16E در F-35 مورد استفاده قرار گرفته است.این صندلی براساس معیارهای بسیار دقیقی طراحی شده که امکان پرش خلبان در ارتفاع پست ، فشار گرانشی کنترل شده در هنگام پرتاب خلبان و اندازه ی بدن خلبان را دربر میگرد.US16E از دو پرتاب کننده که به صورت ریلی قرار گرفته اند استفاده میکند.شایان ذکر است که کاکپیت  F-16 Fighting Falcon دارای کاکپیت مشابه به F-35 میباشد و خلبانان جهت آموزش پرواز با F-35 از آن استفاده میکنند.

 جنگنده نسل پنجم F.35 Lightning II بخش دوم

• قبلی
• بعدی