سرزمین جاوید پارس از دیرباز مهد دلیران و اسطوره هایی بوده است که جهان مانندی برای آنها سراغ ندارد. از زرتشت و کوروش کبیر و انوشیروان دادگر و داریوش بزرگ گرفته تا ابن سینا و فردوسی و دیگر اندیشمندان بزرگ ایرانی که نامشان افتخار این سرزمین آریایی است.
سرزمین جاوید پارس از دیرباز مهد دلیران و اسطوره هایی بوده است که جهان مانندی برای آنها سراغ ندارد. از زرتشت و کوروش کبیر و انوشیروان دادگر و داریوش بزرگ گرفته تا ابن سینا و فردوسی و دیگر اندیشمندان بزرگ ایرانی که نامشان افتخار این سرزمین آریایی است.
از اندیشمندان و فلاسفه و مبارزان راه آزادی میهن که بگذریم، ایران با تمدنی هفت هزارساله در در طول هزاره های عمر خود، شاهد ظهور سلاطینی بوده است که توانسته اند نام خود و سرزمنشان را جاودانه کنند و در مقابل هم بودند فرمانروایان نالایقی که خاک این تمدن باستانی و عزت و شرافت ایران را به باد دادند.
در ادامه این مطلب از پایگاه آموزشی نگارستان، مروری داریم بر کارنامه شاهان تاریخ ایران از نظر خوشنام ترین و بدنام ترین سلاطین که هرچند کامل نیست اما راهگشای اذهان خفته خواهد بود.
بدنام ترین شاهان ایران
ناصرالدین شاه
بی لیاقت ترین شاه کارنامه ایران کسیکه با پنجاه سال فرمانرواییش آنگونه که جهان در اوج پیشرفت تمدن بود، ایران را پنجاه سال از تمدن جا گذارد. بیشتر وقت او به اندازه گیری بلندی سبیلش و زن بارگی گذشت. در زمان او ترکمنستان و خیوه و پاکستان از ایران جدا شدند و هرات و افغانستان بدست انگلیس افتاد و این شاه سرگرم با حرمسرای خود با بیش از 120 زن، کوچکترین نگاهی به این ناکامی ها ننمود.
پادشاهی که در سن 68 سالگی شیفته دختری 12 ساله به نام ماه رخسار که خواهرزنش هم بود، شد و به گونه ای که این دختر بیچاره جای نبیره او بود، او را به همسری خود درآورد. ناصرالدین شاه، سراسر پادشاهی ستمگر، خودبزرگ بین، شکمباره و در برابر بیگانگان ترسو و ساده انگاربود.
فتحعلی شاه قاجار
پادشاهی که همیشه سرگرم آرایش ریش بلندش بود و خوشگذرانی با زنان حرمسرایش. در زمان او و در دو نبرد با روسها، گرجستان، ارمنستان، تفلیس، باکو و بیشتر نواحی شمال غربی ایران از دست رفت و ازآن روسهاشد.
شاه سلطان حسین صفوی
او دردوران سی ساله، هزار زن گرفت. نخستین سازنده سرسره بازی زنان بود و سرانجام یک جوان دیوانه به نام محمود افغان با لشکری نه چندان بسیار، توانست پایتختش راگرفته و تاج از سر نالایقش درآورد. در زمانیکه محمود افغان از افغانستان به راه افتاد و در سر راه خود شهرهای بم و کرمان را گرفت و به تندی به سوی اصفهان درراه بود، شاه سلطان حسین در همان زمان دستور داده بود تا هر سال یک روز، هیچ دکان داری در بازار و خیابان ها حق ندارد در محل کسبش باشد و باید زن و دخترانش به جای او در دکان وحجره باشند تا شاه که بربنیاد فتوایی، محرم همه زنان بود وهیچ زنی نمی بایست از او رو بگیرد، یکایک آنان را ببیند و از میان آنان، شماری زن و دختر زیبا پسند کرده و به حرمسرای خود ببرد.
صد افسوس برای مردم آن روزگار که باورداشتند، آبی که شاه سلطان حسین در آن، دست هایش را می شوید هستی بخش است و اگر قطره ای به بیمار داده شود، بهبود خواهد یافت. مردمی خرافه پرست ودر منجلاب نادانی. ای کاش چنان مردمی از مادر زاده نمی شدند.
سلطان محمد خوارزمشاه
پادشاه ترسو و بی لیاقت خوارزمشاهی که در زمان او چنگیز خان به ایران یورش نمود و مغولان که خود را در برابر مردم ایران تنها دیدند مردم شجاع ایران را به خاک و خون کشیدند، وازایران ویرانه ساختند، سلطان محمد خوارزمشاه به جزیره آبسکون در دریاچه خزر گریخت و می گویند از ترس مغولان دق کرد.
خوشنام ترین شاهان ایران
کورش بزرگ
بدون شک دوست داشتنی ترین شاه کارنامه ایران کورش کبیراست.درنامه های(کتابهای) ادیان اسلام ویهود نیز به نام پیامبر و بنده نیکوی خداوند از وی نام برده شده است و پیامبران اسراییل او را مسیح رستاخیز(موعود) و آزادی دهنده ملت ها می دانستند. شاهنشاهی که نخستین منشور آزادی را در کارنامه تاریخ آدمی نوشت. نخستین شاهنشاهی را ساخت که گستردگی آن از رود سند تا کناره های دریای مدیترانه را در بر می گرفت.
کورش کبیر سه امپراتوری بزرگ آن روزگار را شکست داد وبه قلمروش افزود، ماد، لیدی و بابل ولی کوچکترین بی ادبی به پادشاهان شکست خورده ننمود و با مهربانی با ملل شکست خورده رفتار نمود. کورش کبیر، بزرگ ترین دگرگونی رفتاری یا انقلاب اخلاقی را درجهان باستان به بارآورد و به درستی نام برترین شاه کارنامه ایران و جهان برازنده او است.
ازبهترین ویژگیهای رفتاری کورش کبیر، دوستی و محبتی است که به خانواده داشته است. وفاداری او به همسرش کاساندان زبانزد بود. اوتنها یک همسربرای خود برگزید و پس ازمرگ همسرش نیز به او وفادار ماند.
داریـوش بزرگ
شاهی خردمند و دارای اراده استوار وتوانایی روانی. این شاه، شاهنشاهی هخامنشیان را از نو بازسازی کرد و به آن سازمانهایی افزود که در آن زمان بسیارمورد نیاز می نمود، چنان که اسکندر و سلوکی ها و ساسانیان پس ازاو همان روش را در پیش گرفتند.
برخی ازکارنامه نویسان، داریوش بزرگ را بهترین شاه ایران دانسته اند و تنها کورش کبیر و انوشیروان را با او برابر دانسته اند. گستردگی قلمروشاهنشاهی داریوش بزرگ از شبه جزیره هند در آسیا تا مقدونیه و رود دانوب در اروپا و از سویی مصر و لیبی و قسمتی از سودان در افریقا را در بر می گرفت.
انوشیروان دادگر
خسرو انوشیروان پادشاه دوست داشتنی ساسانی بود که تاریخ نویسان شرقی وی را بزرگترین پادشاه ایران دانسته اند،اما اکنون که شناخت درباره ایران باستان بیشتر شده است نمی توان او را دارای این ویژگی دانست. اما در این که او بزرگترین شاه ساسانی بوده تردیدی نیست.
او شاهی دادگر و سختگیر، جنگی و فرمانده وسردار و دلیر بود. در زمان او ساسانیان به اوج شکوه خود رسید و بارها سپاهیان روم را شکست داد. دولت هیاطله را از روزگار محو نمود. خزرهای وحشی را گوشمالی داد. ترکهای آن طرف رود جیحون را در جای خود نشاند و حبشی ها را از یمن بیرون راند و این کشور را دست نشانده ایران نمود. ازسوی دیگر دگرگونیهای او دردرون کشور، روان تازه ای به کالبد ایران دمید.
شاپور اول
شکست دهنده سه امپراتور رومی و به بندکننده والریانوس امپراتور روم. او یکی از پادشاهان نامی ساسانی است که سنگین و استواربود و مردم ایران وی را دوست داشتند.
شاپور دوم
این پادشاه نامدار که تازیان او را ذوالاکتاف نامیدند، بیشترین دوران پادشاهی درکارنامه ایران را به درازای هفتاد سال داشته است. او با توانایی سرشار توانست دست تازیان وحشی(اعراب)، هون ها، گرجی ها را که وارد ایران شده بودند، کوتاه کند. در چندین نوبت امپراتورهای روم را شکست داد و از آنها باج گرفت.
مهرداد بزرگ
این شاه از شاهان بزرگ اشکانی است. در زمان او ایران بر سکاها و مردمان صحراگرد که از سوی شمال به کشور فشار می آوردند، پیروزشد وهمه خاک ارمنستان را به ایران پیوند داد. مهرداد نه تنها بر سکاها پیروزشد بلکه مرزهای ایران را تا کوههای هیمالیا در تبت رساند.
ارد نخست
از پادشاهان نامی اشکانی که خاطره شکست رومیان به سرداری کراسوس از ایرانیان به سرداری سورنا در زمان او پیش آمد که سبب خرسندی همه ایرانیان است، زیرا در این نبردشمار سپاه ایران 10 هزار تن و سپاه روم 50 هزارتن بود و سپاه ایران به کمک تیراندازان ماهر خود توانست همه سپاه روم را نابود سازد. از این نبرد بنام یکی از شگفت آورترین نبردهای دنیای باستان یاد می شود.
شاه عباس بزرگ
پادشاه نامدار صفوی، در زمان او ایران به اوج شکوه پس ازاسلام رسید و بارها سپاه عثمانی و ازبکان را در دو جبهه گوناگون شکست داد. شاه عباس همچنین بندر گمبرون را از دست پرتغالی ها در آورده و از آن پس این بندر، بندر عباس خوانده شد. اودگرگونی هایی را در ایران ایجاد و ایران مهد تمدن جهان خوانده می شد تا جایی که پایتخت او اصفهان، نصف جهان خوانده می شد و به درستی نامدارترین پادشاه ایران پس از یورش تازیان مسلمان خوانده می شود. اما شاه عباس درپایانه عمر، رویه دیگری گرفته و به ستم به مردم و کشتن و کور کردن فرزندانش پرداخت.
نادر شاه افشار
کوتاه کننده دست افغانهای یاغی، روس ها و عثمانی ها از ایران وفاتح هند. او سرداری توانا و بسیار شجاع بود. بدرستی او یک پادشاهی سکولاریسم ایجاد کرد.
کریم خان زند
بیشتر به سبب مهربانی و سادگی و بی آلایش بودنش مردم اورا دوست داشتند. تا جایی که خود را نماینده مردم (وکیل الرعایا) خواند.