نوروز جشن تمدن ایران باستان
نـوروز، جشن تمدن ایران باستان، یادآور شکوه و عظمت ایران زمین، میراث گرانبهای نیاکان پرافتخار سرزمین پارس و بزرگترین جشن ملی ایران است که در نخستین روز از نخستین ماه سال خورشیدی، با بَرآمدن آفتاب از فراز البرز و تابش آن در سرتاسر فلات ایران زمین، آنگاه که آفتاب جهانتاب به برج حمل، انتقال یابد و روز و شب برابر گردد، آغاز می‌شود و سرور جمشیدی را در نـوروز کیانی ایران زمین می گستراند.
پاسداشت جشن ها و آیین های ملی سرزمین با عظمت مان ایران که وظیفه هر ایرانی وطن پرست است، پایگاه آموزشی نگارستان را بر آن داشت که در راستای رسالت آموزشی و ملی خود، با معرفی نـوروز کیانی، قدمی هرچند کوچک در راه پاسداری از فرهنگ غنی ایران زمین بردارد و مسئولیتی سنگین را متوجه خوانندگان عزیز نماید تا در سایه آشنایی با فرهنگ و تمدن اصیل ایرانیان آریایی، از تهاجم فرهنگی بیگانگان که طی قرنها، هدفی جز نابودی نژاد، فرهنگ و هویت ایرانی نداشته اند، مصون بمانند.
نـوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های بجا مانده از دوران باستان است که هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران، آنرا شکوهمندانه و با افتخار جشن می‌گیرند که به سبب جاودانگی، به عاملی جهت تداوم فرهنگ ايرانيان تبدیل گردیده است. زیرا آيين‌هاي برگزاري اين جشن بزرگ در عصر حاضر، با سه هزار سال پيش تفاوت چشمگيری نكرده و به همين دليل، عامل وحدت فرهنگي ساكنان ايران زمين به شمار مي‌رود كه آن را در هر گوشه از جهان كه باشند، يكسان برگزار مي‌كنند و بزرگ مي‌دارند و به همين جهت است كه انديشمندان، نـوروز را مظهر پايدار هويت و ناسيوناليسم ايراني خوانده اند.
مجمع عمومی سازمان ملل در نشست 23 فوریه 2010 خود، 21ماه مارس را به عنوان روز جهانی نـوروز، با ریشهٔ ایرانی به رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نـوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از سه هزار سال دارد و امروزه بیش از سیصد میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند، توصیف شده است. پیش از آن نيز در تاریخ 8 مهر 1388 خورشیدی، نـوروز توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، به عنوان میراث غیر ملموس جهانی، به ثبت جهانی رسیده بود.
زمان نـوروز
جشن نـوروز از لحظه اعتدال بهاری آغاز می‌شود. در دانش ستاره‌شناسی، اعتدال بهاری یا اعتدال ربیعی در نیم‌کره شمالی زمین به لحظه‌ای گفته می‌شود که خورشید از صفحه استوای زمین می گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. این لحظه، لحظه اول برج حمل نامیده می‌شود، و در تقویم هجری خورشیدی با نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین برابر است. نـوروز در تقویم میلادی با 21 یا 22 مارس مطابقت دارد. در کشورهايی مانند ایران و افغانستان که تقويم هجری شمسي به کار برده می‌شود، نـوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسياي مركزي و قفقاز، تقويم میلادی متداول است و نـوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته می‌شود و روز آغاز سال محسوب نمی‌شود.
تاریخچه
منشا و زمان پیدایش نـوروز، به درستی معلوم نیست. در برخی از متن های کهن ایران از جمله شاهنامه فردوسی و تاریخ طبری، جمشید و در برخی دیگر از متن ها، کیومرث به‌عنوان پایه‌گذار نـوروز معرفی شده است. پدید آوری نـوروز در شاهنامه، بدین گونه روایت شده است که جمشید در حال گذشتن از آذربایجان، دستور داد تا در آنجا برای او تختی بگذارند و خودش با تاجی زرین بر روی تخت نشست. با رسیدن نور خورشید به تاج زرین او، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند و آن روز را روز نو نامیدند. برخی از روایت‌های تاریخی، آغاز نـوروز را به بابلیان نسبت می‌دهد. بر طبق این روایت‌ها، رواج نـوروز در ایران به 538 سال قبل از میلاد یعنی زمان حمله کورش بزرگ به بابل بازمی‌گردد. همچنین در برخی از روایت‌ها، از زرتشت به‌عنوان بنیانگذار نـوروز نام برده شده است. اما در اوستا (دست کم در گاتها) نامی از نـوروز برده نشده است.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده است: نـوروز یکی از بزرگترین جشن های ایرانیان است که از دیرباز در ایران برگزار می‌شده و آیین هایی خاص خود را داشته است. در مورد خاستگاه نـوروز نظرات مختلفی وجود دارد گروهی آن را به روزگار جمشید جم پادشاه کیانی و گروهی به دوره های پیش از این منسوب می دانند. این جشن از دیر باز تا کنون مراسم و آیین هایی داشته که برخی از آنها مانند خانه تکانی، سفره هفت سین، چهارشنبه سوری و زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال هنوز نیز در بین ایرانیان برگزار می‌شود. البته این جشن ها در گذشته به شکل های دیگری برگزار می‌شد. آنچه امروز ما از جشن های ایرانی می بینیم صورت تغییر یافته بر اساس شرایط روز آن است چون هیچ پدیده فرهنگی یکنواخت باقی نمی ماند و البته نباید فراموش کرد فرهنگ ثابت فرهنگ مرده است. بیشتر پدیده های فرهنگی به مرور زمان تغییر می کنند و تلاش همگان باید تغییر در جهت مثبت باشد.
نـوروز در دوره هخامنشیان
برخی از پژوهشگران، این مراسم را به نـوروز مربوط می‌دانند. بسیاری از محققین اعتقاد دارند تاجگذاری جمشید (که به روایتی بنیانگذار نـوروز است) در روز اول بهار بوده اما محققان و کارشناسان تاریخی فرضیه های دیگری را نیز ارائه کرده اند، مثلا در زمان فردوسی براساس آنچه از اشعار وی بر می آید در پاییز جشن آغاز سال برگزار می‌شد. کوروش دوم بنیانگذار هخامنشیان، نـوروز را در سال 538 قبل از میلاد، جشن ملی اعلام کرد. وی در این روز برنامه‌هایی برای ترفیع سربازان، پاکسازی مکان‌های همگانی و خانه‌های شخصی و بخشش محکومان اجرا می‌نمود. این آیین‌ها در زمان دیگر پادشاهان هخامنشی نیز برگزار می‌شده است. در زمان داریوش یکم، مراسم نـوروز در تخت جمشید برگزار می‌شد. البته در سنگ‌نوشته‌های به‌جا مانده از دوران هخامنشیان، به‌طور مستقیم اشاره‌ای به برگزاری نـوروز نشده است.
اما بررسی ها بر روی این سنگ‌نوشته‌ها نشان می‌دهد که مردم در دوران هخامنشیان با جشن‌های نـوروز آشنا بوده‌اند، و هخامنشیان نـوروز را با شکوه و بزرگی جشن می‌گرفته‌اند. شواهد نشان می‌دهد داریوش اول هخامنشی، به مناسبت نـوروز در سال 416 قبل از میلاد سکه‌ای از جنس طلا ضرب نمود که در یک سوی آن سربازی در حال تیراندازی نشان داده شده است. در دوران هخامنشی، جشن نـوروز در بازه‌ای زمانی میان 21 اسفند تا 19 اردیبهشت برگزار می‌شده است.
نـوروز در دوره اشکانیان و ساسانیان
در زمان اشکانیان و ساسانیان نیز نـوروز گرامی داشته می‌شد. در این دوران، جشن‌های متعددی در طول یک سال برگزار می‌شد که مهمترین آنها نـوروز و مهرگان بوده است. برگزاری جشن نـوروز در دوران ساسانیان چند روز (دست کم شش روز) طول می‌کشید و به دو دوره نـوروز کوچک و نـوروز بزرگ تقسیم می‌شد. نـوروز کوچک یا نـوروز عامه پنج روز بود و از یکم تا پنجم فروردین گرامی داشته می‌شد و روز ششم فروردین (خردادروز)، جشن نـوروز بزرگ یا نـوروز خاصه برپا می‌شد. در هر یک از روزهای نـوروز عامه، طبقه‌ای از طبقات مردم (دهقانان، روحانیان، سپاهیان، پیشه‌وران و اشراف) به دیدار شاه می‌آمدند و شاه به سخنان آنها گوش می‌داد و برای حل مشکلات آنها دستور صادر می‌کرد. در روز ششم، شاه حق طبقات گوناگون مردم را ادا کرده بود و در این روز، تنها نزدیکان شاه به حضور وی می‌آمدند.
شواهدی وجود دارد که در دوران ساسانی سال‌های کبیسه رعایت نمی‌شده‌است. بنابراین نـوروز هر چهار سال، یک روز از موعد اصلی خود (آغاز برج حمل) عقب می‌ماند و درنتیجه زمان نـوروز در این دوران همواره ثابت نبوده و در فصل های گوناگون سال جاری بوده است. اردشیر بابکان، بنیان گذار سلسله ساسانیان، در سال 230 میلادی از دولت روم که از وی شکست خورده بود، خواست که نـوروز را در این کشور به رسمیت بشناسند. این درخواست مورد پذیرش سنای روم قرار گرفت و نـوروز در قلمرو روم به Lupercal معروف شد. در دوران ساسانیان، 25 روز پیش از آغاز بهار، در دوازده ستون که از خشت خام برپا می‌کردند، انواع حبوبات و غلات (برنج، گندم، جو، نخود، ارزن، و لوبیا) را می‌کاشتند و تا روز شانزدهم فروردین آنها را جمع نمی‌کردند. هر کدام از این گیاهان که بارورتر شود، در آن سال محصول بهتری خواهد داد. در این دوران همچنین متداول بود که در بامداد نـوروز، مردم به یکدیگر آب بپاشند. از زمان هرمز اول مرسوم شد که مردم در شب نـوروز آتش روشن نمایند. همچنین از زمان هرمز دوم، رسم دادن سکه در نـوروز به‌عنوان عیدی متداول شد.
نـوروز پس از اسلام
از برگزاری آیین‌های نـوروز در زمان امویان نشانه‌ای در دست نیست و در زمان عباسیان نیز به نظر می‌رسد که خلفا گاهی برای پذیرش هدایای مردمی، از نـوروز استقبال می‌کرده‌اند. با روی کار آمدن سلسله‌های سامانیان و آل بویه، جشن نـوروز با گستردگی بیشتری برگزار شد. در دوران سلجوقیان، به دستور جلال‌الدین ملک‌شاه سلجوقی تعدادی از ستاره شناسان ایرانی از جمله خیام برای بهترسازی گاهشمار ایرانی گرد هم آمدند. این گروه، نـوروز را در یکم بهار قرار دادند و جایگاه آن را ثابت نمودند. بر اساس این گاهشمار که به تقویم جلالی معروف شد، برای ثابت ماندن نـوروز در آغاز بهار، مقرر شد که هر چهار سال یک‌بار، تعداد روزهای سال را (به‌جای 365 روز)، برابر با 366 روز در نظر بگیرند. طبق این قاعده، می‌بایست پس از انجام این کار درهفت دوره، در دوره هشتم، به جای سال چهارم، بر سال پنجم یک روز بیفزایند. این گاهشمار از سال 392 هجری آغاز شد. نـوروز در دوران صفویان نیز برگزار می‌شد. در سال 1597 میلادی، شاه عباس صفوی مراسم نـوروز را در عمارت نقش جهان اصفهان برگزار نمود و این شهر را پایتخت همیشگی ایران اعلام نمود.
نـوروز در دوران معاصر
نـوروز به عنوان یک میراث فرهنگی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردم قرار داشته و هر ساله برگزار می‌شود. البته برگزاری جشن نـوروز به صورت آشکار در برخی از کشورها توسط برخی حکومت‌ها برای مدت زمانی ممنوع بوده است. حکومت شوروی برگزاری جشن نـوروز را در برخی از کشورهای آسياي مركزي مانند ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان ممنوع کرده بود و این ممنوعیت تا زمان میخائیل گورباچف ادامه داشت. با این وجود، مردم این مناطق نـوروز را به‌گونهٔ پنهانی و یا در روستاها جشن می‌گرفته‌اند. همچنین برخی از مردم این مناطق برای جلب موافقت مقامات محلی نام دیگری بر روی نـوروز می‌گذاشتند. بطور مثال در تاجیکستان، مردم با اطلاق جشن لاله یا جشن 8 مارس سعی می‌کردند که آیین‌های نـوروز را بی مخالفت مقامات دولتی به جای آورند. همچنین در افغانستان، در دوران حکومت طالبان، برگزاری جشن نـوروز ممنوع بود و این حکومت تنها تقویم هجری قمری را به رسمیت می‌شناخت.
جغرافیای نـوروز
منطقه‌ای که در آن جشن نـوروز برگزار می‌شد، امروزه شامل چند کشور می‌شود. نـوروز همچنان در این کشورها جشن گرفته می‌شود. با وجودی که بسیاری از آیین‌های نـوروزی در این کشورها به‌صورت مشابه در این کشورها برگزار می‌شود، اما برخی آیین‌های نـوروز در این کشورها دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر هستند. به‌طور مثال در افغانستان در روز اول نـوروز، سفره هفت‌میوه می‌چینند ولی در ایران، سفره هفت سین می‌اندازند. پس جغرافیای نـوروز با اسم نـوروز یا مشابه آن به سراسر خاورمیانه بالکان قزاقستان تاتارستان و آسیای مركزي، چین شرقی (ترکستان چین) سودان زنگبار آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستراخان آمریکای شمالی هندوستان پاکستان بنگلادش بوتان نپال تبت محدود می‌شود. همچنین کشورهایی مانند مصر و چین جزو سرزمین‌هایی نیستند که در آنها نـوروز جشن گرفته می‌شد، اما امروزه جشن‌هایی مشابه جشن نـوروز در این کشورها برگزار می‌شود. در تاریخ 30 مارس 2009 (10 فروردین 1388)، پارلمان فدرال کانادا، اولین روز بهار هر سال را به عنوان نـوروز (Nowruz Day)، عید ملی ایرانیان و بسیاری اقوام دیگر نامگذاری کرد. در تاریخ 24 فوریه 2010 سازمان ملل متحد با تصويب يک قطعنامه در مقر سازمان در نيويورک، عيد نـوروز را به عنوان روز بين‌المللي نـوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسميت شناخت.
آیین‌هاي نـوروزي
سرآغاز جشن نـوروز، روز نخست ماه فروردين است و چون برخلاف ساير جشنهاي ايران باستان، برابري نام ماه و روز را به دوش نمي‌کشد، بر ساير جشنهاي ايران باستان برتري و تداوم دارد. اما آنچه، نـوروز را محبوب، اسرارآمیز و جاودانه ساخته است، آيين‌هاي بسياري است که روزهاي قبل و بعد از آن انجام مي‌گيرد.
خانه تکانی
خانه‌تکانی یکی از آیین‌های نـوروزی است که مردم بیشتر مناطقی که نـوروز را جشن می‌گیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نـوروز گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان و افغانستان برگزار می‌شود.
کاشتن سبزه
پس از خانه تکانی، نوبت سبزه کاشتن است. مادران حدود یک هفته مانده به نـوروز، مقداری گندم، عدس، ماش یا شاهی را در ظرف‌هایی زیبا می ریختند و خیس می نمودند تا آهسته‌آهسته بروید و برای سفره نـوروزی آماده گردد. در ایران باستان، بیست و پنج روز پیش از نـوروز، در میدان شهر، دوازده ستون از خشت خام بر پا می‌شد، بر ستونی گندم، برستونی جو و به ترتیب، برنج، باقلا، ، ارزن، ذرت، لوبـیا، نخود، کنجد، عدس و ماش می کاشتند و در ششمین روز فروردین، با سرود و ترنم و شادی، این سبزه‌ها را می‌کندند و برای فرخندگی به هر سو می‌پراکندند.
امروز، در همه خانه‌ها رسم است که ده روز یا دو هفته پیش از نـوروز، در ظرف‌های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و … دانه‌هایی چون گندم، عدس، ماش و… می‌کارند. موقع سال تحویل داخل سفره هفت‌سین بایستی سبزه بگذارند. این سبزه‌ها را در خانه‌ها تا روز سیزده بدر نگه داشته و در این روز زمانی که برای سیزده به در از خانه بـیرون می‌روند، در آب روان می‌اندازند.
آتش‌افروزی
رسم افروختن آتش، از زمان‌های کهن در مناطق نـوروز متداول شده است. در ایران و بخش‌هایی از افغانستان، این رسم به‌صورت روشن کردن آتش در شب آخرین چهارشنبه سال متداول است. این مراسم چهارشنبه سوری نام دارد که پریدن از روی آتش در ایام نـوروز در ترکمنستان نیز رایج است. همچنین رسم افروختن آتش در بامداد نـوروز بر پشت بام‌ها در میان برخی از زرتشتیان (از جمله در برخی از روستاهای یزد در ایران) مرسوم است.
سفره‌های نـوروزی
سفره‌های نـوروزی یکی از آیین‌های مشترک در مراسم نـوروز در بین مردمی است که نـوروز را جشن می‌گیرند. در بسیاری از نقاط ایران و برخی از نقاط افغانستان، سفره هفت سین پهن می‌شود. در این سفره هفت چیز قرار می‌گیرد که با حرف سین آغاز شده باشد؛ مثل سرکه، سنجد، سمنو، سیب و ... پهن کردسفره هفت سین در ایران آداب و رسوم خاصی دارد. روی سفره آینه می گذارن که نشانه روشنایی، شمع که نشانه نورو درخشش، یک کاسه آب که نشانه پاکی می‌باشد.برای زیبایی سفره از سنبل استفاده می‌کنند و این جزء سین های هفت سین به حساب نمی‌آید. برای تزئین سفره از تخم مرغ رنگ شده استفاده می‌شود. بعد از ورود ماهی قرمز از چین به ایران از این ماهی‌های کوچک جهت زیبایی سفره هفت سین استفاده می‌شود همچنین بعد از ورود اسلام به ایران کتاب قرآن نیز بر روی سفره قرارداده می‌شود.
تمامی هفت سینی که چیده می‌شود یک معنی خاص را نیز به همراه دارند. مثلا سیب نماد زیبایی وتن درستی است، سنجد به روایتی نماد عشق و محبت است، سبزه سرسبزی زندگی؛ سمنو برکت، سکه رزق و روزی و سیر سمبل شفاو سلامتی است. در کابل و شهرهای شمالی افغانستان، سفره هفت میوه متداول است. در این سفره، هفت میوه قرار می‌گیرد، از جمله؛ کشمش سبز و سرخ، چارمغز، بادام، پسته، زردآلو و سنجد. چیدن سفره‌ای مشابه با استفاده از میوه خشک شده، در بین شیعیان پاکستان هم مرسوم است. علاوه بر این، سفره هفت شین در میان زرتشتیان، و سفره هفت میم در برخی نقاط واقع در استان فارس در ایران متداول است. در جمهوری آذربایجان نیز بدون توجه به عدد هفت، بر روی سفره‌های نـوروزی خود، آجیل قرار می‌دهند.
مراسم تحويل سال نو
به هنگام تحويل سال، همه اعضاي خانواده، جامه‌هاي تازه خود را پوشيده و دور سفره هفت‌سين، گرد مي‌آمدند. پدربزرگ و مادربزرگ در بالاي سفره و پس از آنها پدر و مادر و فرزندان در کنار سفره مي‌نشستند. عقيده بر اين است که به هنگام تحويل سال همگي بايد به آينه نگاه کنند و پس از آن بزرگ‌ترين فرد خانواده، آرزوی سالی سرشار از خوشبختی و مهربانی برای خانواده می کردند.
هنگام تحويل سال، توپي شليک مي‌شد که از صداي آن، همه متوجه تحويل سال نو مي‌شدند و آنگاه همگي به روبوسي مشغول شده و فرارسيدن سال جديد را به يکديگر تبريک مي‌گفتند و پس از آن‌که بزرگ‌ترها، عيدي‌هاي کوچک‌ترها را که معمولاٌ سکه و يا اسکناس بوده‌است، به آنها مي‌دادند. پس از آن، بسته به هنگام تحويل سال که اگر روز باشد، فوراٌ افراد کوچک‌تر فاميل به ديدن بزرگ‌ترها رهسپار مي‌شدند و معمولاٌ ناهار يا شام روز اول عيد را در منازل بزرگان خويش صرف مي‌کردند.
غذاهای نـوروزی
یکی از متداول‌ترین غذاهایی که به مناسبت نـوروز پخته می‌شود، سمنو (سمنک، سومنک، سوملک، سمنی، سمنه) است. این غذا با استفاده از جوانه گندم تهیه می‌شود. در بیشتر کشورهایی که نـوروز را جشن می‌گیرند، این غذا طبخ می‌شود. در برخی از کشورها، پختن این غذا با آیین‌های خاصی همراه است. زنان و دختران در مناطق مختلف ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان سمنو را به‌صورت دسته‌جمعی و گاه در طول شب می‌پزند و در هنگام پختن آن سرودهای مخصوصی می‌خوانند. پختن غذاهای دیگر نیز در نـوروز مرسوم است. به‌طور مثال در بخش‌هایی از ایران، سبزی پلو با ماهی، در ترکمنستان، نـوروزبامه، در قزاقستان، اویقی آشار، در بخارا، انواع سمبوسه پخته می‌شود. به‌طور کلی پختن غذاهای نـوروزی در هر منطقه‌ای که نـوروز جشن گرفته می‌شود مرسوم است و هر منطقه‌ای غذاها و شیرینی‌های مخصوص به خود را دارد.
دید و بازدید
دید و بازدید عید یا عید دیدنی یکی از سنت‌های نـوروزی است که در بیشتر کشورهایی که آن را جشن می‌گیرند، متداول است. در برخی از مناطق، یاد کردن از گذشتگان و حاضر شدن بر مزار آنان در نـوروز نیز رایج است.
مسابقات ورزشی
برگزاری مسابقات ورزشی عمومی در معابر شهری و روستایی، یکی دیگر از آیین‌هایی است که در برخی از کشورها به مناسبت نـوروز برگزار می‌شود. در ترکمنستان، مردان و زنان ترکمن، بازی‌ها و سرگرمی‌های ویژه‌ای از جمله سوارکاری، کشتی، پرش برای گرفتن دستمال از بلندی و شطرنج برگزار می‌کنند. برپایی جنگ خروس و شاخ‌زنی قوچ‌ها از دیگر مراسمی است که در ترکمنستان برگزار می‌شود. در استان‌های شمالی افغانستان نیز مسابقات بزکشی به مناسبت‌های مختلف از جمله نـوروز برگزار می‌شود.
طبیعت‌گردی
مردم ایران روز سیزدهم فروردین که به سیزده بدر معروف است، به مکان‌های طبیعی مانند پارک‌ها، باغ‌ها، جنگل‌ها و مناطق خارج از شهر می‌روند. از کارهای رایج در این جشن، گره زدن سبزه و گفتن دروغ سیزده است. مراسم سیزده بدر در مناطق غربی افغانستان ازجمله شهر هرات نیز برگزار می‌شود. با وجودی که روز سیزدهم فروردین در کشور افغانستان جزو تعطیلات رسمی نیست، اما مردم این مناطق برای گردش در طبیعت، عملا کسب و کار خود را تعطیل می‌کنند. مردم این منطقه همچنین اولین چهارشنبه سال را نیز با گردش در طبیعت سپری می‌کنند. علاوه بر این، ساکنان کابل در افغانستان، در طول دو هفته اول سال برای گردش به همراه خانواده به مناطقی که در آنها گل ارغوان می‌روید، می‌روند. یکی دیگر از آیین‌های نـوروز که در آسياي مركزي و کشور تاجیکستان مرسوم است، مراسم گل‌گردانی و بلبل‌خوانی است. گل گردان‌ها از دره و تپه و دامنهٔ کوه‌ها، گل چیده و اهل دهستان خود را از پایان یافتن زمستان و فرا رسیدن عروس سال و آغاز کشت و کار بهاری و آمدن نـوروز مژده می‌دهند.
علیرضا فروغی، مدیریت پایگاه فرهنگی و آموزشی نگارستان
