خواص درمانی زیتون
علم پزشکی در طول تاریخ شاهد فراز و نشیبهای فراوانی بوده است و اسطوره های جاودانه ای همچون ابن سینا و سینوحه و ... را نیز به خود دیده است. از حدود یک قرن گذشته تا کنون، پزشکی نوین و طب مدرن به اتکاء تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته توانست طب سنتی را زیر سایه خود قرار دهد. البته پیشرفتهای خیره کننده علم پزشکی در نهایت توانست قله های دست نیافتنی بسیاری را در زمینه پزشکی فتح کند و بسیاری از غیرممکن ها را سهل و آسان گرداند که این مسئله باعث تولید و استفاده گسترده از داروهای شیمیایی نیز گردید که در کوتاه مدت اثرات محسوسی را در درمان و تسکین دردها ایفا کرد که این مسئله باعث کاهش گرایش انسانها به طب سنتی و داروهای گیاهی گردید. اما عوارض جانبی فزاینده داروهای شیمیایی علیرغم تاثیرات انکارناپذیرش و همچنین ناتوانی پزشکی کلاسیک در درمان بیماری های مزمن نظیر آسم، دیابت، روماتیسم و فشارخون، سبب شد تا پس از حدود یک قرن حاکمیت مطلق پزشکی نوین، مجددا طب گیاهی قد برافراشته و گرایش انسانها به سمت استفاده از گیاهان دارویی که قدمتی همپای بشر داشته است متمایل گردد و استقبال از آن رو به افزایش گذارد.
این چرخش پزشکی سبب شد تا بسیاری از متخصصین علوم پزشکی نیز با ترک غرور ناشی از انقلاب صنعتی و تفکر درمان همه امراض با مواد شیمیایی، تلاش کنند تا از این ذخایر ارزشمند طبیعی برای کمک به بیماران استفاده نمایند. سازمان جهانی بهداشت نیز علیرغم تمرکز بر گسترش پزشکی نوین، همواره از طب سنتی و استفاده علمی از گیاهان دارویی حمایت نموده و در این ارتباط کتب و مقالات متعددی را منتشر کرده است. پایگاه آموزشی نگارستان در راستای رسالت آموزشی خود و در جهت احیای فرهنگ استفاده از داروهای گیاهی که علیرغم تاثیرات اعجاب انگیزشان، هیچگونه عوارض جانبی نیز ندارند، در این مقاله اشاره ای به خواص درمانی زیتون دارد.
زیتون
زیتون درختچه ای است به ارتفاع تقریبا سه متر است که اگر در شرایط مساعد پرورش یابد، ارتفاع آن حدود 12 متر و قطر تنه اش به 3 متر میرسد. چوب درخت زیتون بسیار سخت و مقاوم است. رنگ آن زرد است که خطوطی قهوه ای رنگ در آن وجود دارد. از چوب زیتون برای تهیه اشیاء چوبی ظریف استفاده میشود.
برگهای آن سبز رنگ ، بیضوی و دراز و به وضع متقابل یکدیگر بر روی ساقه قرار گرفته اند. منشاء درخت زیتون احتمالا منطقه مدیترانه بوده و از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. زیتون معمولا در اوایل تابستان شروع به گل دادن میکند و میوه آن کم کم ظاهر میشود. در اواخر تابستان میوه آن به ثمر میرسد. در این هنگام زیتون سبز است و به تدریج تبدیل به بنفش و قهوهای و سپس سیاه میشود بطوری که در اواخر پائیز که موقع برداشت میوه است رنگ آن به کلی تیره است. برگ زیتون حاوی گلوکزید،مواد قندی، مواد تلخ، کلروفیل، اسید گالیک، تائن، موم و مانیت است. لازم به ذکر است که زیتون رسیده از نظر طب قدیم ایران، گرم و قابض است درحالیکه میوه نارس زیتون، سرد و خشک است. روغن زیتون و برگ درخت زیتون نیز گرم و خشک میباشد.
ترکیبات شیمیایی
زیتون رسیده در حدود 30 درصد روغن دارد. این روغن مخلوطی از اولیئک اسید Oleic acid ، لینولئیک اسید Linolenic acid و پالمیتیک اسید Palmitic acid میباشد. روغن زیتون مایعی است زلال به رنگ زرد روشن مایل به سبز یا زرد طلایی که برای استخراج آن، میوه ها را له کرده و در داخل کیسه ای میریزند و سپس کیسه را تحت فشار قرار داده تا روغن آن خارج شود. البته از باقیمانده تفاله زیتون که روغن آن گرفته شده تحت اثر آب جوش، حرارات و فشار، روغن زیتون معمولی را استخراج میکنند که ارزش روغن فشار اول را ندارد. زیتون دارای سدیم ، ویتامین A و E و آهن میباشد.
خواص درمانی زیتون
تأثیر روغن زیتون در بهبود جریان خون
اجزای مغذی خاص در روغن زیتون و برخی غذاهای دیگر میتواند دلیل تأثیر مثبت رژیم غذایی مدیترانه ای بر سلامت قلب باشد. این ترکیبات که تحت عنوان فنل نامیده میشوند اثر آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و جلوگیری از تشکیل لخته در عروق دارند. مصرف غذاهای غنی از ترکیبات فنلی میتواند سلامت قلبی عروقی را بهبود بخشد و بر قلب نیز تأثیر حفاظت بخش دارد. بطوریکه تحقیقات نشان داده که مصرف روزانه دو قاشق غذا خوری (۲۳ گرم) روغن زیتون، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد که این امر، به دلیل وجود چربیهای اشباع نشده در این روغن است. بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، بهتر است که به جای چربیهای اشباع شده، از روغن زیتون استفاده شود تا میزان مصرف کالری روزانه از حد لازم بیشتر نباشد.
برگ زیتون قند خون را کاهش میدهد که برای این کار باید بر روی 8 گرم برگ خرد شده زیتون، یک استکان آب ریخته و مدت 5 تا 10 دقیقه جوشاند و سپس صاف کرده و پس از سرد شدن میل کرد که این مقدار را میتوان 3 یا 4 بار در روز تکرار کرد.
همچنین دم کرده برگ زیتون داروی خوبی برای پائین آوردن فشار خون میباشد. بدین منظور باید 20 عدد برگ زیتون را داخل 300 گرم آب ریخته و آن را به مدت 15 دقیقه بجوشانید. سپس کمی قند به آن اضافه کرده و به مقدار یک فنجان دوبار در روز از آن بنوشید. بعد از دو هفته باید به مدت 8 روز نوشیدن این دم کرده را قطع کنید و سپس ادامه دهید.
تأثیر زیتون در کاهش ابتلا به سرطان
برگ درخت زیتون، حاوی ترکیبات گیاهی طبیعی موسوم به فنول است که باعث کاهش کلسترول و خطرا ابتلا به سرطان شده و در درمان سرطان خون موثر است. مطالعات ثابت کردند که علاوه بر اینکه عصاره برگ زیتون خواص ضد سرطانی و کشنده سلولهای توموری دارد، مصرف روغن زیتون نیز خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش میدهد. تحقیق روی سلولهای سرطان سینه در زنان نشان داده است که اسید اولئیک روغن زیتون، اثر ژن سرطان زای این بیماری را کاهش میدهد. پژوهشگران به زنان توصیه میکنند که در رژیم غذایی خود از زیتون و روغن آن استفاده کنند.
تاثیر برگ زیتون در کاهش وزن
از آنجا که التهاب به عنوان عاملی که موجب ذخیره چربی میشود شناخته شده است، یک فنجان قهوه به همراه عصاره برگ زیتون به دلیل خواص ضد التهابی که دارد میتواند وزن را کاهش دهد.
دیگر خواص درمانی زیتون
زیتون، نقرس و رماتیسم را درمان میکند.
برگ زیتون با اثر مقوی، درمان کننده فشار خون و زخمهای عفونی است.
روغن زیتون، سوزش و درد ناشی ازسوختگی را تسکین داده و از بروز تاول جلوگیری میکند.
کمپرس پوست در موارد آفتاب زدگی، سرمازدگی، گزش مار، عقرب و حشرات با روغن زیتون سبب تسکین درد و سوزش و التیام میشود.
ماساژ پوست با روغن زیتون، تعریق زیاد را کاهش داده،مژه و ابرو را تقویت میکند.
ماساژ سر با روغن زیتون سبب تقویت مو شده و به موها، نرمی و لطافت خاصی میبخشد و در عین حال شوره سر را برطرف میسازد و موهای سپید شده را سیاه مینماید.
چند قطره روغن زیتون سریعا خارش و سوزش چشم و پلک راتسکین داده و آبریزش چشم را برطرف ساخته و قوه بینایی را تقویت میکند.
عصاره زیتون برای چین و چروک پوست بسیار مفید است و باعث لطافت و نرمی و شادابی پوست صورت میشود. مخلوط مساوی روغن زیتون و گلیسیرین نیز نقش مفیدی در معالجه پوست پای ترک خورده دارد.
پوست و برگ درخت زیتون دارای خواص تب بُِر است.
روغن زیتون دفع کننده سنگ کیسه صفرا است که برای این منظور باید آنرا با آبلیمو مصرف کرد .
روغن زیتون برای رفع سرفه های خشک مفید است .
مالیدن روغن زیتون باعث رفع پیوره لثه میشود و جویدن برگ زیتون برای از بین بردن زخم های دهان مفید است.
زیتون، تقویت کننده نیروی جنسی است که برای این منظور باید 80 گرم روغن زیتون را با 14 گرم کُندر و 16 گرم سیاه دانه مخلوط کرده و به مدت سه روز آنرا مصرف کرد.
روغن زیتون، فوائد فراوانی از جمله ملین بودن، نرم کننده عضلات و آرامبخشی درد استخوان دارد.
و بالاخره اینکه روغن زیتون، علاوه بر داشتن میزان زیادی آنتی اکسیدان و روغن غیراشباع مونو، دوام و مدت نگاهداری آن نسبت به روغن های دیگر بیشتر است و همچنین بهترین روغن برای پخت و پز میباشد زیرا در اثر حرارات خراب نمیشود و حتی میتوان آن را فریز کرد.
مضرات
با گرم شدن، کمی از طعم و بوی این روغن از دست میرود.
گرم شدن در دمای بالا میتواند باعث بی ثباتی و ناپایداری روغن شود که باعث ایجاد بیماری های قلبی در مصرف کنندگان شود.
مصرف زیاد میوه زیتون سبب لاغری، بیخوابی واختلالات تنفسی میشود.
میوه تازه و یاقوتی آن معده را سست میکند و ممکن است تولید استفراغ کنند.
