روانشناسی اضطراب شب امتحان
اضطراب شب امتحان، شایع ترین چالش پیش روی دانش آموزان و دانش جویان است که عموما در بین کسانیکه برنامه و مدیریت خوبی روی درس خواندن ندارند، بیشتر به چشم میخورد. یک قائده کلی که در دنیای فعلی وجود دارد و البته کارشناسانه و عاقلانه نیز است ، وجود یک آزمون جهت ارتقاء به مدارج بالاتر و یا بدست آوردن شغل و ... است که هرچه نتیجه این آزمون بهتر باشد شانس موفقیت ما در کسب جایگاه مذکور افزایش می یابد که به دلیل اهمیت و تاثیر این فرایند در زندگی فردی و اجتماعی ما ، ناخواسته مورد هجوم نگرانیها و اضطرابهای مخرب ناشی از ترس عدم توفیق میگردیم که اگر این موضوع کنترل و مدیریت نشود علاوه بر تضعیف توانایی و اراده ما در کسب نتیجه مطلوب در کوتاه مدت ، علائم ناخوشایندی را نیز در بلند مدت ابراز خواهد کرد. یکی از شایع ترین این اضطرابها که در مقطعی عمومی از زندگی همه ما به وفور با آن برخورد داشته ایم و کیفیت آن برای همه قابل درک است، اضطراب امتحان است. اضطراب امتحان نوعی خود مشغولی ذهنی است که با تردید فرد درباره توانایی های خود مشخص می شود و غالبا با شناخت منفی، عدم تمرکز حواس، واکنشهای جسمانی نامطلوب و افت تحصیلی همراه است. با عنایت به این واقعیت که به موازات نقش خود شخص در ایجاد یا درمان اضطراب ، اشخاص ثالث دیگری نیز در بوجود آمدن یا درمان آن دخیل هستند لزوم آموزش و یادگیری علل ابتلا به اضطراب و روشهای درمانی آن احساس میشود و چون پدران و مادران در این مسئله نقش پررنگ تری را بازی میکنند ، به سبب وظیفه انسانی و اخلاقی شایسته است با استمداد از تجربه و توصیه کارشناسان مربوطه به شکلی مدیریت شده در مهار آن بکوشند.
ریشه های اضطراب در زمان امتحان
سخت گیریهای بیش از حد والدین
سخت گیریهای بیش از حد والدین برای کسب نمره عالی و هشدار بیش از حد درباره امتحان.
ترس و تهدید
هنگامی که والدین شرایط سختی را در ایام امتحانات برقرار می کنند و فرزند خود را از گرفتن نمره کم و یا عدم قبول شدن ترسانده و تهدید می کنند.
والدین مضطرب
وجود اضطراب در والدین باعث انتقال آن به فرزند و تشدید اضطراب او در ایام امتحانات می شود.
مقایسه کردن
هرگاه والدین یا معلمان دائما توانایی های فرد را با توانایی های فرد دیگر سنجیده و این امر با سرزنش همراه باشد، اعتماد به نفس فرد کم شده و بر اضطراب او افزوده می شود.
پاداش نامناسب
زمانی که اطرافیان برای قبول شدن و یا گرفتن نمره عالی، پاداش بیش از حد در نظر می گیرند.
انتظارات بیش از حد
گاهی اضطراب امتحان به این دلیل است که انتظارات والدین از فرزندان یا فرد از خود بیش از توانایی های اوست.
روشهای تعدیل و مدیریت اضطراب امتحان
بر تواناییهای فرزندمان تاکید کرده تا اعتماد به نفس او تقویت گردد.
انتظارات خود را با تواناییهای فرزندمان هماهنگ کرده و از او توقع بیش از حد نداشته باشیم.
تلاش فرزندمان را برای کسب موفقیت های هرچند کوچک را قدر دانسته و او را تشویق کنیم.
عملکرد فرزندمان را با خودش مقایسه کرده، در صورت پیشرفت او را تشویق نموده و در غیر اینصورت در صدد علت و رفع آن باشیم.
امتحان جزئی از فرآیند آموزش است. آن را عملکرد طبیعی و معمولی آموزش بدانیم و از حساسیت بی مورد نسبت به آن بپرهیزیم.
به فرزندمان اطمینان خاطر بدهیم که در کنارش خواهیم بود و اگر مشکلی داشت او را یاری خواهیم کرد.
به فرزندمان یادآور شویم که تمام تلاشش را صرف یادگیری درسها نماید نه کسب نمره.
با فرزندمان به گونه ای رفتار نماییم که او بتواند عقاید و نگرانیهای خود را درباره ی امتحان آشکارا بیان کند.
آخرین وضعیت درسی فرزندمان را از معلمش جویا شویم تا بهتر بتوانیم به او کمک کنیم.
ساعت خواب فرزندمان را طوری تنظیم نماییم که خواب مورد نیازش تنظیم شود. به عبارت دیگر شب ها زود بخوابد تا صبح ها زودتر بیدارشود.
در ایام امتحانات فضای خانواده را شاد و از مشاجره و برخوردهای لفظی پرهیز نماییم.
تشویق، تحسین و تاکید روی نقاط قوت فرزندمان را فراموش نکنیم. زیرا این رفتارها انگیزه آنان را برای پیشرفت تحصیلی بیشتر می کند.
